Birleşmiş Milletler tarafından ilki düzenlenen “30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü” ve yan etkinliklerine” katılmak için New York’ta bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından kabul edildi.
Erdoğan’ın Guterres’le yaptığı görüşmeye, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Türkiye’nin BM Daimi Temsilcisi Sedat Önal da katıldı.
Emine Erdoğan, BM Genel Kurulu’nda “30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü” nedeniyle düzenlenen özel oturumda yaptığı konuşmada, 5 yıldır Türkiye'de uygulanan Sıfır Atık Projesi'nin dünyada yaygınlaşması çağrısında bulundu.
İklim değişikliği için dünyayı daha fazla kirleten ülkelerin yeterince katkıda bulunmadığını vurgulayan Emine Erdoğan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Dünya beşten büyüktür” ifadesinin iklim değişikliğiyle mücadele kapsamında da ayrı bir öneminin olduğunu belirtti.
“Dünya nüfusu artıyor kaynaklar insanlığa yetmiyor”
Emine Erdoğan, “İklim değişikliğinde payı olmadığı halde, sonuçlarından en çok etkilenen ülkelerin gözetildiği adil bir sistem kurmak mecburiyetindeyiz. Refah seviyesi yüksek ülkeler ihtiyaçlarını karşılamak için toprağını, suyunu seferber ederken kendi çocuklarını yeterince besleyemeyen ülkelerin sorunlarına sırt çeviremeyiz. Açlıktan ölen çocukların sayısı obeziteden hayatını kaybeden çocuklarla aynı iken adil paylaşımdan söz edemeyiz. ‘Dünya nüfusu artıyor, kaynaklar insanlığa yetmiyor’ derken üretilen gıdanın üçte birini çöpe atamayız, hem de bu gıdalar açlık sorununu bitirebilecekken. İşte bu yüzden ben de haykırıyorum dünya beşten büyüktür”
Emine Erdoğan, Türkiye olarak küresel hiçbir meseleye kayıtsız kalmadıkları gibi çevre sorunlarında da çözümün bir parçası olma kararlılıklarını sürdürdüklerini belirterek, “Ancak ne yazık ki son iki yüzyıldır bu anlayışı kaybettik. Yeryüzünün dengesini korumakla mükellef insan, kendisini tabiatın karşısında konumlandırdı. İnsanoğlu ihtiyacından katbekat fazlasını tüketti. Öyle bir dünyada yaşıyoruz ki adeta ‘görmediğimiz çöp zararsızdır’ düşüncesiyle, atıklar en az gelişmiş ülkelere gönderiliyor. Bu atık yığınları, sadece tabiatı kirletmekle kalmıyor, yeni sürüm bir sömürgecilik üretiyor. İklim değişikliği kaynaklı kuraklık sebebiyle dünyanın farklı yerlerinde hala binlerce çocuk ölüyorsa bu gidişata dur demek için kaybedecek bir dakikamız bile yok demektir. Milyonlarca insanın içme suyuna erişemediği bir dünyada tek bir sigaranın üretimi için 3,7 litre su kullanılması, sorumlu her dünya vatandaşını derinden yaralıyor” dedi.
“Sıfır Atık Projesi’nin BM çatısı altında olmasından gurur duyuyorum”
Bu yıkıma son vermenin ve dünyayı kurtarmanın yine insanlığın elinde olduğunu vurgulayan Emine Erdoğan, “İnsanlık olarak ya hep birlikte kazanacağımız ya da hep birlikte kaybedeceğimiz bu denklemde topyekün ve hemen bugün harekete geçmek mecburiyetindeyiz” diye konuştu.
Emine Erdoğan, 5 sene önce Türkiye’de başlattıkları Sıfır Atık Projesi ile geri kazanılan milyonlarca atık ile 650 milyon ton ham madde tasarrufu sağlandığını, 4 milyon ton sera gazı salınımının önlendiğini ifade etti.
Başta köklü medeniyetlerin beşiği Anadolu kültürü olmak üzere, her kültürün köklerinde tabiatla uyumlu yaşamın farklı örneklerinin bulunduğuna işaret eden Emine Erdoğan, “Sıfır atık tohumunu hangi vicdana ekersek ekelim, mutlaka yeşereceğine inanıyorum. Yeter ki ortak bir vicdan ve akıl pusulasıyla hareket edelim. Ülkemizde başlattığımız bu hareketin dünyaya model teşkil edecek seviyeye gelmesinden ve BM çatısı altında güçlü bir politikaya dönüşmesinden bir sıfır atık gönüllüsü olarak büyük gurur ve mutluluk duyuyorum. Elde edilen bu başarı, makro ölçekte politikalar geliştiren, duyarlı siyaset yapıcıları kadar atıklarını azaltan ve evindeki atıkları geri dönüşüme kazandıran sorumlu insanlarındır"
Guterres: “Türk hükümetinin liderliğini takdir ediyorum”
BM Genel Sekreteri Guterres de özel oturumda yaptığı konuşmada, hayati öneme sahip olan sıfır atık konusunda Türk hükümetinin liderliğini ve Emine Erdoğan’ın çabalarını takdir ettiğini ifade etti. Guterres, insanlığın dünyayı adeta bir çöplük gibi kullandığını, atıklar ve hava kirliliğinin çevre, ekonomi ve sağlığı etkilediğini belirtti.
Guterres, “İnsanlık gezegenimize bir çöplük gibi davranıyor. Çevremizi, ekonomimizi ve sağlığımızı etkileyen bir atık ve kirlilik seli oluşturuyoruz. Plastikler, tekstil ürünleri, çürüyen yiyecekler, atılan elektronik cihazlar ve piller, madencilik ve inşaat alanlarından çıkan atıklar, terk edilmiş kimyasal kaplar, liste uzayıp gidiyor. Her dakika, bir çöp kamyonu dolusu plastik okyanusa dökülüyor. Kirlilik ve kimyasallar suyumuzu, havamızı ve toprağımızı zehirliyor. Her yıl israftan milyarlarca dolar kaybeden ekonomilerin çöp yığınları büyümeye devam ediyor. 2050 yılına kadar, belediye katı atığı her yıl ikiye katlanarak 4 milyar tona ulaşacak” ifadeleriyle sorunun büyüklüğüne dikkat çekti.
“Ülkeler Türkiye’den ilham almalı”
BM Genel Sekreteri Guterres, "Ülkeler, ulusal düzeyde Emine Erdoğan'ın öncülüğünde Türkiye'nin yürüttüğü Sıfır Atık Projesi gibi örneklerden ilham almalı. Bu bağlamda, sıfır atık alanında seçkin kişilerden oluşacak bir danışma kurulunu kuracağımı duyurmaktan memnuniyet duyuyorum. Hanımefendi Emine Erdoğan'a da bu kurulun başkanlığını yapmayı kabul ettiği için teşekkürlerimi sunuyorum" diye konuştu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca 2017 yılında Emine Erdoğan'ın girişimiyle Türkiye’de başlatılan Sıfır Atık Projesi, “BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri” çerçevesinde atıkları kontrol altına alarak “gelecek kuşaklara temiz bir Türkiye ile yaşanabilir dünya bırakmayı” hedefliyor.
Emine Erdoğan, 2022 Eylül ayında New York'ta BM Genel Sekreteri Guterres ile biraraya gelmiş ve ikili iklim kriziyle mücadele kapsamında "Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı" imzalamıştı.
Bunun ardından 15 Aralık 2022'de yapılan BM Genel Kurulu'nda Türkiye tarafından BM 77. Genel Kurulu’na sunulan sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için sıfır atık uygulamalarının teşvik edilmesi konulu 105 ülkenin katkısıyla alınan kararla 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan edilmişti.
