ADIYAMAN - Kahramanmaraş merkezli depremlerin en çok etkilediği şehirlerden biri olan Adıyaman'da, 14 tarihi eser ya yıkıldı ya da ağır hasar gördü. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarihi eserlerin enkazının kaldırılmaması için uyarı tabelaları astı.
Adıyaman’da binlerce binanın yıkılmasına ya da hasar görmesine neden olan depremlerin enkaz kaldırma çalışmaları sürerken, gözler tarihi eserlere çevrildi. Kent merkezine bulunan 14 tescilli tarihi yapı kısmen ya da tamamen yıkıldı.
Bu eserlerin en önemlilerinden biri olan Ulucami deprem sonucu tamamen yıkıldı. Dulkadiroğulları Beyliği zamanında yapılan ve daha sonra birçok kez onarım gören cami, minare kaidesinde bulunan bir kitabeye göre 1863 tarihinde yaptırılmış. Altta kemer içinde bulunan bir başka kitabede ise, caminin 1902 yılında restore edildiği vurgulanıyor. Ancak camiden geriye sadece bir duvar kalmış.
Depremin ağır hasara yol açtığı tarihi yapılardan biri de Mor Petrus ve Mor Paulus Kilisesi. Kilisenin sunağı yıkılırken vaftiz bölümünde çatlaklar oluşmuş. Sokağa bakan dış duvar da kısmen yıkılmış ve kilisenin duvarından kopan parçalar avluya dağılmış. 320 yıl önce şimdiki kilisenin yerinde var olan Meryem Ana kilisesinin yıkılması üzerine yerine Mor Petrus ve Mor Paulus Kilisesi yapıldı. Ancak bu kilisede depreme kurban gitti.
Bulunduğu mahalle ile aynı ismi taşıyan Kab Camisi de depremin hasar verdiği tarihi eserler arasında. 1768 yılında Hoca Ali tarafından yaptırılan caminin giriş kapısı üzerindeki kitabeden 1923 yılında Hacı Mehmet Ali tarafından onarıldığı belirtiliyor. 2008 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilen cami, düzgün kesme taştan yapılmış. Cami bölgedeki tek örnek olarak üzeri bağdadi sıvalı ahşap bir kubbe ile örtülü.
Atatürk caddesi üzerine bulunan ve Osmanlı Döneminde karakol olarak kullanılan bir bina da depremden yıkıldı.
Enkaz kaldırılmayacak, restore edilecek
VOA Türkçe’nin Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden aldığı bilgiye göre, yıkılan tarihi eserlerin enkazının kaldırılmasına izin verilmeyecek.
Müdürlük yetkilileri enkazlara uzman olmayanların müdahale etmemesi için hepsine uyarı tabelaları ve afişler astı.
Afişlerde tarihi enkazlara izinsiz müdahale edenler hakkında yasal işlem yapılacağı vurgulanarak, “yapının mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne aittir. İzinsiz giriş ve yapı elemanlarına müdahale etmek kesinlikle yasaktır. 2863 sayılı kanun gereği, eski eser tescilli kültür varlığına aksi davranışlarda bulunan kişi veya kurumlara yasal işlem başlatılacaktır” ifadesi yer aldı.
Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün verdiği bilgiye göre, enkaz kazı başkanlığı ekiplerince incelenecek. Yapıların her taşının değerli olduğuna vurgu yapan Müdürlük yetkilileri, bütün yapıların restore edilerek eski haline getirileceğini vurguladı. Restorasyon prosedürü tamamen yıkılan Ulucami için de uygulanacak. Yetkililer Ulucami’nin de restore edilerek eski haline dönüştürüleceğini söyledi.
