Saddam Hüseyin'i deviren ABD öncülüğündeki işgalden yaklaşık 20 yıl sonra Irak’a önceden duyurulmayan bir ziyaret yapan ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Washington'un bu ülkedeki varlığını sürdürmeye kararlı olduğunu söyledi.
On binlerce Iraklı sivilin ölümüne yol açan 2003 işgali, ABD'nin 2011'de kuvvetlerini çekmesinin ardından IŞİD militanlarının yükselmesine zemin hazırlayan bir istikrarsızlık yarattı.
Başkan Joe Biden yönetiminde Irak'ı ziyaret eden en üst düzey yetkili olan Austin, işgalden sonra oradaki ABD kuvvetlerinin son komutanıydı.
Irak Başbakanı Muhammed El-Sudani ile görüştükten sonra gazetecilere, "ABD kuvvetleri, Irak hükümetinin daveti üzerine Irak'ta kalmaya hazırdır" diyen Lloyd Austin, "ABD, Irak'ın güvenliğini, istikrarını ve egemenliğini desteklemek için ortaklığımızı güçlendirmeye ve genişletmeye devam edecek" diye konuştu.
Sudani de daha sonra yaptığı açıklamada, hükümetinin yaklaşımının bölgesel ve uluslararası hükümetlerle ortak çıkarlar ve egemenliğe saygı temelinde dengeli ilişkiler sürdürmek olduğunu ve Irak'ın istikrarının bölgenin güvenlik ve istikrarının anahtarı olduğunu söyledi.
Halen Irak'ta 2 bin 500, Suriye'de 900 askeri bulunan ABD, 2014'te her iki ülkede de geniş topraklar ele geçiren IŞİD’e karşı mücadelede yerel birliklere yardım ve tavsiyelerde bulunuyor.
IŞİD, bir zamanlar sahip olduğu gücü büyük oranda yitirdi ancak militan hücreler kuzey Irak ve kuzeydoğu Suriye'nin bazı bölgelerinde varlığını sürdürüyor.
Ziyaret sembolik bir anlam taşıyor
Eski yetkililer ve uzmanlar, Austin'in gezisinin aynı zamanda Sudani’nin, ülkedeki İran etkisine karşı attığı adımları desteklemekle ilgili olduğunu söylüyor.
Irak'ta İran’ın desteklediği milisler zaman zaman ABD kuvvetlerini ve Bağdat'taki Amerikan Büyükelçiliği’ni roketlerle hedef aldı. ABD güçlerinin İran Devrim Muhafızları komutanı General Kasım Süleymani'yi insansız hava aracı saldırısıyla öldürmesinin ardından 2020'de ABD ve İran tam anlamıyla bir çatışmanın eşiğine geldi.
Üst düzey bir ABD'li savunma yetkilisi, adının açıklanmaması koşuluyla, "Iraklı liderlerin, Irak'ın ABD ile İran arasındaki bir çatışma için oyun alanı haline gelmemesine ilişkin çıkarlarımızı paylaştığını düşünüyorum" dedi.
Austin, Sudani ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani ile ulusal hükümet ile Erbil arasında bütçe transferleri ve petrol geliri paylaşımı konusunda uzun süredir devam eden bir anlaşmazlığın yanısıra yarı özerk Kürt bölgesini idare eden iki ana Kürt partisi arasında husumetin devam ettiği bir sırada biraraya geldi.
Austin, Barzani ile görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, "Erbil ve Bağdat, tüm Iraklılar’ın iyiliği için birlikte çalışmalı ve Kürt liderler, aralarındaki bölünmeleri bir kenara bırakıp güvenli ve müreffeh bir Irak Kürt bölgesi inşa etmek için biraraya gelmeli" dedi.
Austin, İran'ın Irak'a karşı"mükerrer sınır ötesi saldırılarını" da kınadı.
Geçen yıl Tahran, kadınlara yönelik kısıtlamalara karşı düzenlenen, yüzlerce İranlı Kürt’ün yerinden edildiği, bazılarının öldürüldüğü protestolara karışmakla suçladığı kuzey Irak'taki Kürt gruplarının üslerine füzeler fırlattı.
Eski Başkan George W. Bush yönetimi, Irak'ı işgal etme kararını haklı göstermek için Irak lideri Saddam Hüseyin hükümetinin kitle imha silahlarına sahip olduğu inancını dile getirmiş ancak ABD ve müttefik kuvvetler daha sonra bu tür stokların olmadığını tespit etmişti.
Brown Üniversitesi Watson Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'nün Savaş Maliyetleri Projesi'ne göre, savaşta 185 bin ila 208 bin Iraklı sivil öldürüldü.
ABD'nin Ortadoğu'daki tüm kuvvetlerinin eski komutanı olan Austin, 2011'de ABD'nin Irak'taki askeri hedeflerine ulaştığını söyledi.
Ancak eski Başkan Barack Obama döneminde ABD, IŞİD’e karşı mücadeleyi desteklemek için üç yıl sonra Irak ve Suriye'ye binlerce asker gönderdi.
