Amerika'da tüketici fiyatları 2 buçuk yıldan uzun bir sürenin ardından ilk kez beklenmedik şekilde Aralık ayında geriledi. Benzin ve diğer ürünlerin fiyatlarının düşük kaydedilmesi, enflasyonun düşmesinde etkili oldu. Bu durum, Amerika'da enflasyonun artık gerileme eğilimine girdiğinin bir habercisi olarak algılanıyor.
ABD Çalışma Bakanlığı'nın bugün açıkladığı verilere göre tüketici fiyatları, Kasım ayında binde 1 oranında artış gösterdikten sonra Aralık'ta binde 1 oranında düştü. Böylece enflasyon ilk kez ekonominin COVID-19 enfeksiyonlarının ilk dalgasıyla başa çıkmaya çalıştığı 2020 yılı Mayıs ayından bu yana düştü.
Reuters'ın anketine katılan ekonomistler, tüketici fiyatları endeksinin sabit kalacağı tahmininde bulunmuştu.
Aralık ayına kadarki 12 aylık dilimde enflasyon yüzde 6,5 oranında arttı. Bu, enflasyonda 2021 yılı Ekim ayından bu yana kaydedilen en düşük artış oldu. Kasım ayı verilerine göreyse enflasyon yüzde 7,1 oranına yükselmişti. Yıllık enflasyon oranı Haziran ayında yüzde 9,1 ile zirve noktaya ulaşmış ve bu oran, 1981 yılı Kasım ayından bu yana kaydedilen en yüksek enflasyon oranı olmuştu. Ancak Amerika'da enflasyon hala ABD Merkez Bankası'nın (FED) hedef oranı olan yüzde 2'nin üzerinde seyrediyor.
FED'in 1980'li yıllardan bu yana başlattığı en sıkı para politikası döngüsünün talebi düşürmesi ve tedarik zincirlerindeki tıkanıklıkların giderilmesiyle birlikte Amerika'da fiyat baskıları da hafiflemeye başladı.
ABD Enerji Veri Dairesi'ne göre benzin fiyatları Aralık ayında yüzde 12,5 oranında düştü.
Biden’dan enflasyon yorumu ve Cumhuriyetçiler’in ilk icraatlarına eleştiri
ABD Başkanı Joe Biden bu sabah açıklanan ve altı aydır peş peşe gerileyen yeni enflasyon verilerini değerlendirdi. Biden, çekirdek enflasyonun son bir yıl içinde en düşük seviyede olduğunu vurguladı. Başkan Biden, Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ele geçiren Cumhuriyetçiler’in ilk icraatlarını da eleştirdi.
Biden benzin fiyatlarındaki düşüşle birlikte 2 otomobilin olduğu ortalama bir ailenin ayda 180 dolar tasarruf ettiğinin altını çizdi. Olumlu gelen verilere rağmen daha atılması gereken adımların olduğunu söyleyen Başkan Biden, doğru yolda olduklarını belirtti.
Demokrat Başkan Joe Biden yeni dönemde Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu devralan Cumhuriyetçiler’in yasama alanındaki ilk icraatlarını hedef aldı.
ABD Başkanı, Temsilciler Meclisi’nin yeni Cumhuriyetçi Başkanı Kevin McCarthy ile birlikte çalışmaya hazır olduğunu söyledi; ancak Cumhuriyetçiler’in geçirdiği ilk tasarının federal açığı 114 milyar dolar arttıran tasarı olmasından hayalkırıklığına uğradığını dile getirdi.
Biden, Cumhuriyetçiler’in ara seçim kampanyasında enflasyona odaklandığını; ancak çoğunluğu ele geçirdikten sonra orta sınıftan alınan vergileri arttıracağını söylediği bir ulusal satış vergisi tasarısını gündeme aldığını savundu.
Başkan Biden, “Cumhuriyetçiler yeni döneme bu şekilde mi başlıyor? Orta sınıfa vergileri yükselterek. Böyle bir tasarıyı masama getirirlerse, direkt veto edeceğim” diye konuştu.
ABD Başkanı, enflasyonun düşürülmesi ve daha fazla istihdam yaratılması konularında Cumhuriyetçilerle çalışmaya hazır olduğunu da ekledi.
Motorlu araç arzının artmasıyla birlikte ikinci el otomobil ve kamyon fiyatları da geriliyor. Talebin azalması, perakendecilerin elindeki ürün envanterinin artmasına, bu nedenle hazır giyim ve mobilya gibi ürünlerin fiyatlarında indirime gidilmesine neden oluyor.
Ürün fiyatlarında gerileme kaydedilirken hizmet fiyatlarının sabit kalmaya devam ettiği görülüyor. Bunun bir nedeni kira ücretlerinin gerilememesi. Kira hariç tutulduğunda bile hizmet enflasyonunun yüksek seyrettiği, bunun da hala güçlü olan maaş artışlarını yansıttığı gözleniyor.
FED, geçen yıl politika faizini 425 baz puan arttırarak faiz oranlarını sıfırdan yüzde 4,25-4,50 aralığına yükseltti. Bu, 2007 yılı sonundan bu yana kaydedilen en yüksek faiz oranı. FED, Aralık tahmininde, 2023 yılı sonuna kadar borçlanma maliyetlerinde ilave en az 75 baz puan artış öngörmüştü.
Çalkantılı gıda ve enerji bileşenleri hariç tutulduğunda enflasyon, Kasım ayında binde 2 oranında arttıktan sonra Aralık'ta da binde 3 oranında yükseldi. Aralık ayına kadarki 12 aylık dilimde çekirdek enflasyon yüzde 5,7 oranında arttı. Çekirdek enflasyonda Kasım ayında kaydedilen artış ise yüzde 6 oranındaydı.
Enflasyon oranındaki rahatlamanın FED yetkilileri tarafından memnuniyetle karşılanması bekleniyor. Ancak FED'in faiz artışlarına son vermeden önce fiyat baskılarının daha da rahatladığına ilişkin ikna edici kanıt görmek istemesine kesin gözüyle bakılıyor.
Bu aşamada iş piyasasının kilit rol oynaması bekleniyor. Amerika'da işsizlik oranı son 50 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 3,5'te seyrediyor. Kasım ayı itibarıyla her işsiz için 1,7 açık iş pozisyonu bulunuyordu.
İşsizlik maaşı başvuruları düştü
Öte yandan Çalışma Bakanlığı'nın yine bugün açıkladığı eyalet işsizlik yardımı başvurularının 7 Ocak günü sona eren hafta bin kişi azalarak, mevsimsel etkilerden arındırılmış verilere göre 205 bine düştüğü görüldü. Ekonomistler, son bir haftada 215 bin kişinin işsizlik yardımı başvurusunda bulunmasını bekliyordu.
İşsizlik yardımı başvurularındaki sürpriz düşüş, kısmen, verilerin yılın başındaki mevsimsel çalkantılara göre ayarlanmasının oluşturduğu zorlukları yansıtıyor. Ancak yine de teknoloji sektörüyle finans ve emlak gibi faiz oranlarına karşı hassas sektörlerdeki işten çıkarmalara rağmen başvuruların düşük olduğu gözleniyor.
Ekonomistler, şirketlerin, pandemi sırasında eleman bulmada yaşanan zorluklardan sonra çalışanlarını işten çıkarmada şimdilik isteksiz olduğunu söylüyor ancak yükselen borçlanma maliyetlerinin talebi kıstığı ve ekonomiyi resesyonun eşiğine taşıyabileceği yılın ikinci yarısında başvuruların artmasını bekliyor.
FED'in faizleri daha düşük oranlarda arttırması bekleniyor
Enflasyon oranının Aralık ayında gerileme kaydettiğinin açıklanmasından sonra FED'in önümüzdeki toplantısında faizleri sadece 25 baz puan arttıracağına neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.
Mevcut fiyatlara göre FED'in 31 Ocak-1 Şubat tarihlerinde yapacağı toplantıda faizleri sadece 25 baz puan arttırma olasılığının yüzde 95 olduğu kaydediliyor. FED'in aynı toplantıda faizleri 50 baz puan arttırma olasılığıysa sadece yüzde 5.
FED'in faiz aralığını yüzde 4,75-5,00 aralığına yükseltmeden önce sadece bir kez 25 baz puanlık artışa gideceği, yılın ikinci yarısındaysa faizleri düşürmeye başlayacağı tahminleriyse artıyor. Faizlerin mevcut aralığı yüzde 4,25-4,50.
