Avrupa Birliği ülkelerinin enerji bakanları gaz fiyatlarının sınırlandırılması konusunda anlaşmaya vardı. Açıklamayı AB Dönem Başkanı Çek Cumhuriyeti yaptı.
Anlaşma, enerji krizini kontrol altına almaya çalışan blokta görüş ayrılıklarına neden olan acil önlem konusunda haftalardır süren görüşmelerin ardından geldi.
AB Komisyonu geçen ay, doğalgazın iki hafta boyunca megavat saat başına 275 Euro’yu aşması ve dünya piyasalarındaki sıvılaştırılmış doğalgaz fiyatından 58 Euro daha yüksek olması halinde devreye girecek bir "güvenlik fiyatı tavanı" önerdi.
Çek dönem başkanlığı ise, fiyatların üç gün boyunca megavat saat başına 180 Euro’yu aşması halinde mekanizmanın devreye girmesini öngören yeni bir teklif hazırlamıştı.
Reuters haber ajansının gördüğü ve kabul edilen teklife göre, tavan fiyat uygulaması 15 Şubat'tan itibaren devreye girecek.
AB enerji bakanları daha önce acil durum olarak adlandırılan beş toplantıda aralarındaki farklılıkların üstesinden gelmeyi başaramamışlardı.
AB ülkelerinin liderleri ise geçen hafta bakanları, aylardır anlaşmaya varılamayan tavan fiyat uygulamasını onaylamaya çağırmıştı.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron geçen hafta Brüksel'de AB liderlerinin biraraya geldiği toplantının ardından yaptığı açıklamada, "Bakanlarımızın gaz fiyatı tavanı konusunu sonuçlandırmalarına olanak tanıyacak siyasi çerçeveyi belirledik" demişti.
27 ülke, Ukrayna'daki savaş nedeniyle Rusya'ya karşı dokuz tur yaptırım ve elektrik üretmek, evleri ısıtmak ve fabrikaları çalıştırmak için kullanılan yakıt kıtlığını önlemek için enerji tasarrufu önlemleri konusunda tek cephe oldu.
Ancak Rusya'nın işgali nedeniyle artan enerji faturalarını azaltmanın bir yolu olarak Ekim ayında söz verilen fiyat sınırı belirleme konusunda bugüne dek bir anlaşma sağlayamamışlardı.
Almanya anlaşmayı destekledi
Avrupa'nın en büyük ekonomisi ve gaz pazarı olan Almanya ve tavan fiyatlara şüpheyle yaklaşan diğer ülkeler son uzlaşmayı desteklemiyordu. Ancak bugünkü oylamada, Çek Cumhuriyeti'nin teklifinden yana oy kullandı.
Almanya Ekonomi Bakanı Robert Habeck bugün toplantı öncesinde yaptığı açıklamada, "Almanya'da hiç kimse düşük gaz fiyatlarına karşı değil, ancak iyiyi dileyip kötüyü yapmamak için çok dikkatli olmamız gerektiğini biliyoruz" demişti.
Habeck, AB'nin Almanya'nın desteği olmadan tavan fiyatı kabul etmesi halinde ise "bununla yaşamak zorunda kalacaklarını" söylemişti.
Tavan fiyat yanlısı ülkeler ise uygulamayı onaylamak için yeterli desteğe zaten sahipti. Teklifin kabul edilmesi için AB nüfusunun en az yüzde 65'ini temsil eden 15 ülkenin çoğunluğunun desteği gerekiyordu.
Aralarında Belçika, Polonya ve Yunanistan'ın da bulunduğu 10 kadar ülke, Rusya'nın Avrupa'ya gaz sevkiyatının büyük kısmını kesmesinin ardından, vatandaşların enerji faturalarını şişiren ve bu yıl rekor düzeyde yüksek enflasyonu körükleyen yüksek gaz fiyatlarıyla mücadele etmek için megavat saat başına 200 Euro’nun altında bir sınır talep ediyordu.
Belçika Enerji Bakanı Tinne Van der Straeten, "Bu bizim enerji geleceğimizle ilgili. Enerji güvenliği ile ilgili. Bu, hesaplı fiyatları nasıl sağlayacağımız ve sanayisizleşmeyi nasıl önleyeceğimiz ile ilgili" demişti.
Gazda tavan fiyat konusu, başka ülkelerin daha fazla para teklif etmeleri halinde küresel tedarikçilerin Avrupa'yı es geçecekleri korkusu nedeniyle anlaşmazlık yaratan bir konuydu.
Almanya, Hollanda ve Avusturya, üst sınırın Avrupa enerji piyasalarını karıştırmasından ve AB’ye taşınan ve çok ihtiyaç duyulan gazın AB'den uzaklaştırmasından korkuyordu.
Bu ülkeler, istenmeyen olumsuz sonuçlar doğurması halinde tavan fiyatların otomatik olarak askıya alınması gibi daha sıkı koşullar talep ediyordu.
Rusya'dan tepki: "Kabul edilemez"
Polonya Başbakanı tavan fiyat uygulamasının Rusya ve Gazprom'un piyasayı bozma kabiliyetine son vereceğini söyledi.
Mateusz Morawiecki Twitter'da "Brüksel'deki son toplantılarda çoğunluk koalisyonumuz, özellikle Almanya'nın direncini kırmayı başardı "Bu, Rusya ve şirketi Gazprom'un piyasa manipülasyonunun sonu anlamına geliyor" dedi.
Rusya'dan ise AB anlaşmasına ilk tepki Kremlin Sözcüdü Dimitri Peskov'dan geldi. Interfax haber ajansının bildirdiğine göre Peskov, Avrupa Birliği ülkelerinin 15 Şubat'tan itibaren doğalgaz fiyatlarına tavan koyma kararının piyasa fiyatlandırmasına bir saldırı anlamına geldiğini ve kabul edilemez olduğunu söyledi.
