Amerika’da 8 Kasım Salı günü ülke için çok önemli ara seçimler yapılacak.
Birçok bölgede erken oy kullanma başladı. 8 Kasım aslında son oy kullanma tarihi. Bu seçimlerde Kongre’nin alt kanadı Temsilciler Meclisi’nin 435 üyesinin tamamı için oy kullanılacak.
Kongre’nin üst kanadı Senato için ise 50 eyaletin 34’ünde seçim var.
Her eyaletten nüfusuna bakılmaksızın 2 senatör seçiliyor. Yani 40 milyonluk nüfusuyla ülkenin en kalabalık eyaleti California’yla, yaklaşık 600 bin nüfusuyla ülkenin en küçük eyaleti Wyoming’in senatör sayısı aynı.
Batıda hatta en batıda Hawai, California, Oregon, Washington’dan doğuda New York, Connecticut’a, güneyde Kentucky, Güney Carolina, kuzeyde Vermont’a, Alaska’ya kadar birçok eyaletteki seçimlerde 100 üyeli Senato’nun üçte birinden fazlası için oy kullanılacak.
34 isim ya yeniden Senato’ya seçilecek ya da ilk defa senatör olacak.
Bazı eyaletlerde senatör olanlar bir kez daha seçilmek için yarışıyor, Iowa’nın Cumhuriyetçi senatörü Chuck Grassley gibi. Grassley, 1981’den bu yana senatör. 89 yaşındaki siyasetçi 8. Kez seçilebilmek için yarışıyor.
Bazı eyaletlerde ise siyasetten çekilme kararı alan senatörlerin yerine ilk defa senatör olmaya çalışanlar var.
Pennsylvania’da o eyaletlerden birine örnek.
Mehmet Öz aday olduğu Cumhuriyetçi Parti’den ilk defa Senato’ya girmeye çalışıyor. Rakibi Demokrat John Fetterman için de durum aynı.
Senatörler, yaşamını yitiren ya da istifa edenlerin yerine isimlerin belirlenmesi için yapılan özel seçimler dışında 6 yılda bir seçiliyor. Temsilciler Meclisi’nde ise durum farklı. Kongre’nin alt kanadının tamamı için her iki yılda bir seçim var.
Temsilciler Meclisi üyelerinin seçimi Senato’dakinden farklı. Nüfus bu seçimde önemli. Örneğin, en kalabalık eyalet California’dan tam 53 Temsilciler Meclisi üyesi seçilliyor. Wyoming, Delaware, Montana, Vermont gibi nüfusu az olan bazı eyaletler ise Temsilciler Meclisi’ne birer üye gönderiyor.
Herhangi bir yasa tasarısının yasa haline gelmesi için Kongre’nin her iki kanadında kabul edilmesi ve ardından da Başkan tarafından imzalanması gerekiyor.
İşte bu nedenle Demokratlar Beyaz Saray’da bir Demokrat otururken Kongre’nin herhangi bir kanadında kontrolü kaybetmek istemiyor.
Amerikalılar bu seçimde sadece Temsilciler Meclisi ya da Senato için oy kullanmıyor. Eyalet valilik seçimleri için de sandık başına gidiyor.
Türkiye’den farklı olarak Amerika’da valiler atanmıyor, halk tarafından seçiliyor. Bu yıl 36 eyalet ve Amerika’ya bağlı 3 bölgede valilik seçimleri var. Özellikle Arizona, Georgia, Oregon gibi eyaletlerdeki yarışlar yakından takip ediliyor. Demokratlar’ın kalesi olarak bilinen Oregon’da bu sefer bağımsız bir vali seçilebilir. Bu seçimler ayrıca bağımsız adayların da öncekilere göre daha fazla öne çıktığı bir yıl oluyor.
Utah’da da Cumhuriyetçi senatör Mike Lee koltuğunu Demokratlar’ın da desteklediği bağımsız aday Evan McMullin’e karşı korumaya çalışıyor.
Tarihsel olarak ara seçimler iktidardaki parti için pek iyi sonuçlanmıyor. Bu yıl da iktidar partisi Demokratlar.
Anketler de Cumhuriyetçiler’in avantajlı olduğunu gösteriyor, özellikle Temilciler Meclisi’nde çoğunluk anketlere göre Cumhuriyetçiler’e geçecek.
Ancak Amerika’da anketler 2016 ve 2020 başkanlık seçimlerinde de iyi sınavlar veremedi.
Bu sefer sınavın sonucu da 8 Kasım akşamı belli olacak.
