Birleşmiş Milletler bünyesindeki Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi'nin (IAEA) Başkanı Rafael Grossi, Rus askerlerinin kuşatması altında olan Ukrayna'nın en büyük nükleer enerji santrali Zaporijya'da beş gün içinde ikinci kez harici elektrik enerjisi kaynağının kesildiğini bildirdi. Grossi, santalin hayati önem taşıyan güvenlik sistemlerinin işlevi için gerekli olan harici elektriğin kesilmesini "derinden kaygı uyandırıcı bir gelişme" olarak niteledi.
Grossi'nin bu uyarısı, Ukrayna'daki savaşta hızlı gelişmelerin yaşandığı sırada geldi. Ukrayna ordusu, Ukrayna kuvvetlerinin güneydeki Herson bölgesinde beş yerleşim yerini geri aldığını bildirdi. Rusya'nın iç güvenlik dairesi Federal Güvenlik Hizmetleri (FSB) ise haftasonunda Kırım'daki Kerç Köprüsü'nde meydana gelen patlamayla ilgili sekiz kişinin tutuklandığını açıkladı.
Dün Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin ile görüşen IAEA Başkanı Grossi, Avrupa'nın en büyük nükleer enerji tesisi olan Zaporijya'daki IAEA denetçilerinin harici enerji kaynağında kesintiler olduğunu bildirdiğini, yedek mazotlu jeneratörlerin nükleer güvenlik ekipmanlarının işlevini sürdürmesini sağladığını kaydetti.
Grossi, Twitter paylaşımında, "Zaporijya nükleer tesisindeki harici enerjinin üst üste kesilmesi derinden kaygı uyandırıcı bir gelişme ve tesis etrafında nükleer güvenlik ve koruma bölgesi oluşturulması gereğini vurguluyor" dedi.
Ukrayna devletine ait nükleer enerji işletimi şirketi Energoatom'dan Telegram üzerinden yapılan açıklamada, kuzeyde Zaporijya'ya komşu Dnipropetrovsk bölgesindeki "Dniprovska" trafo merkezinin Rus füze saldırısında hasar gördüğü bildirildi. Saldırı, Zaporijya santraline giden kilit iletişim hattını devre dışı bırakarak jeneratörlerin otomatik olarak devreye girmesine yol açtı.
Energoatom Başkanı Petro Kotin, geçen ay Associated Press haber ajansına verdiği söyleşide, Zaporijya nükleer tesisindeki jeneratörleri çalıştırmak için sadece 10 gün yetecek kadar mazot bulunduğunu söylemişti. Kotin, bu jeneratörlerin, "bir radyasyon kazasından önce tesisin son savunma hattını oluşturduğunu" kaydetmişti.
Zaporijya nükleer santralinin güvenliğine ilişkin kaygıların artması, Ukrayna'nın güneyindeki çatışmaların arttığı ve ülke çapında son günlerde Rus saldırılarının yoğunlaştığı döneme denk geldi.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı yetkilisi Kirilo Timoşenko, Rus topçu saldırıları nedeniyle bir günde Zaporijya ve Donetsk bölgelerinde en az 14 kişinin öldüğünü, beş bölgede en az 34 kişinin yaralandığını bildirdi.
Ukrayna'nın güneyindeki askeri komuta merkezinden bu sabah yapılan açıklamada, Ukrayna kuvvetlerinin güneydeki Herson'da beş yerleşim yerinin kontrolunun geri alındığı bildirildi.
Güney komuta merkezinin sözcüsü Vladislav Nazarov, 11 Ekim itibarıyla Nonovasilivka, Novohrihorivka, Nova Kamianka, Trifonivka ve Berislav bölgesinde Çervone'nin Rus kontrolundan geri alındığını söyledi.
Öte yandan Rus istihbarat dairesi Federal Güvenlik Hizmetleri (FSB) Rusya'yı Kırım'a bağlayan Kerç Köprüsü'ne haftasonu düzenlenen bombalı saldırıyla ilişkili oldukları gerekçesiyle sekiz kişinin tutuklandığını bildirdi. Ukrayna'nın güneyindeki Zaporijya kentinden bir yetkili ise Rusya'nın bölgede yeni saldırılar düzenlediğini söyledi.
FSB, beş Rus ve üç Ukrayna ile Ermenistan vatandaşının Kerç Köprüsü saldırısıyla ilgili olarak tutuklandığını kaydetti.
Haftasonunda patlayıcı yüklü bir kamyon Kerç Köprüsü'nden geçerken havaya uçmuş, patlamada dört kişi ölmüş, patlama köprünün kısmen çökmesine neden olmuştu.
Ukraynalı yetkililer köprüdeki patlamayı sevinçle karşılamış ancak doğrudan sorumluluk üstlenmemişti.
Zaporijya'ya saldırılar devam ediyor
Rusya'nın Zaporijya bölgesine yönelik saldırıları bugün de devam etti. Zaporijya belediye konseyinden Anatoliy Kurtev, bugünkü saldırılarda apartmanların pencerelerinin kırıldığını, kapıların uçtuğunu söyledi. Saldırılarda ölen olmadığını kaydeden Kurtev, yerel halkı, yeni saldırıların gelebileceği konusunda uyardı.
Rusya ve Ukrayna kuvvetleri arasındaki ön cephenin yakınında bulunan Zaporijya, son haftalarda kanlı saldırıların hedefinde. Zaporijya kentinin kontrolu Ukrayna'nın elinde olsa da bölgede bulunan nükleer santral, Rus kuşatması altında.
Ukrayna'nın güneyindeyse Rus kontrolu altındaki bir bölgedeyse güçlü bir patlama, Melitopol kentini sarstı. Patlamada ölen olup olmadığı henüz bilinmiyor.
