Ukrayna’da Rus işgali altındaki 4 bölgede bugün referandum yapılıyor.
Ukrayna’nın Rusya sınırındaki Herson, Zaporijya, Donetsk ve Luhansk’da yapılan referandum için bu sabah oy verme işlemi başladı.
Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 15'ini temsil eden dört bölgede oy verme işleminin Salı gününe kadar devam etmesi bekleniyor.
Referandum, Rusya'nın binlerce kişinin ölümüne, milyonlarcasının yerinden edilmesine ve küresel ekonominin zarar görmesine neden olan bir savaşı başlatmasından 7 ay sonra, Ukrayna'nın bu ay bir karşı saldırıyla geniş toprak parçalarını geri almasının ardından geldi.
Referandum Moskova yanlısı yetkililer tarafından aylardır tartışılıyordu. Ancak Ukrayna'nın son zaferleri yetkililerin referandumu planlamak için acele etmesine neden oldu.
"Gayrimeşru ve yasadışı"
Batı referandumu “gayrimeşru ve yasadışı ilhakın göstergesi olduğu” gerekçesiyle kınıyor.
Oylama, aralarında ABD Başkanı Joe Biden, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un da bulunduğu dünya liderlerinin yanı sıra NATO, Avrupa Birliği ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) tarafından kınandı.
NATO, "sahte referandumların yasadışı ve gayrimeşru olduğunu" bildirdi. AGİT ise, sonuçların Ukrayna yasalarına ya da uluslararası standartlara uygun olmadığını ve bölgelerin güvenli olmaması nedeniyle hiçbir yasal geçerliliği olmayacağını açıkladı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, dün akşam yaptığı açıklamada, "Rusya'nın alabileceği herhangi bir karar Ukrayna için hiçbir şeyi değiştirmez" dedi. Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba da, "Ruslar istediklerini yapabilirler. Bu birşeyi değiştirmez" diye konuştu.
“İşten atarız” tehdidi
Ukrayna'nın Luhansk Bölgesi Valisi Serhiy Hayday, Rusya'nın elindeki Bilovodsk kentinde bir işletmenin yöneticisinin çalışanlarına referandumun zorunlu olduğunu ve oy kullanmayı reddedenlerin işten atılacağını, isimlerinin güvenlik servisine verileceğini söylediğini aktardı.
Hayday, Starobilsk kasabasında ise Rus yetkililerin Salı gününe kadar halkın şehirden ayrılmasını yasakladığını ve silahlı grupların evleri aramak ve insanları referanduma katılmaları için dışarı çıkmaya zorlamak üzere gönderildiğini söyledi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu hafta yaptığı açıklamada, "Operasyonun en başından beri ilgili bölgelerin halklarının kendi kaderlerine karar vermeleri gerektiğini söyledik ve mevcut durum halkların kendi kaderlerinin efendisi olmak istediklerini doğruluyor" demişti.
Kırım'ın ilhakı gibi
Ukrayna hükümeti, Rusya'nın referandum sonuçlarını halkın desteğinin bir işareti olarak göstermeyi ve daha sonra 2014'te Kırım'ı ele geçirmesine benzer şekilde, uluslararası toplumun tanımadığı ilhak için bir bahane olarak kullanmayı amaçladığını bildiriyor.
Rusya, Kırım’ı ilhak ettiği 2014’te yapılan referandumda bölgedeki halkın yüzde 96,7’sinin bağımsızlığı desteklediğini iddia etmişti.
Ancak daha sonra Rusya İnsan Hakları Konseyi'nden sızan bir rapora göre, Kırım’da sadece yüzde 30'luk bir kesimin referandumda oy kullandığı ve bu oranın da sadece yarısının bağımsızlığı desteklediği ortaya çıkmıştı.
Rusya, 2014 yılında kısmen işgal ettiği Donbas bölgesini oluşturan Luhansk ve Donetsk'i halihazırda bağımsız devletler olarak görüyor.
