Amerikalı işverenler, artan faizler, yüksek seyreden enflasyon ve yavaşlayan tüketici harcamaları nedeniyle Ağustos ayında işe yeni eleman alımlarını azalttı. Ancak yine de Ağustos'da 315 bin kişiye istihdam sağlandı.
Amerikan hükümetinin bugün açıkladığı rapor, Ağustos'ta istihdamın, 526 bin olarak gerçekleşen Temmuz ayına kıyasla azaldığını ve önceki üç ayın ortalamasının altında kaldığını gösteriyor.
Temmuz ayında işsizlik oranı son 50 yılın en düşük seviyesine gerileyerek yüzde 3,5 olarak kayda geçmişti. Ağustos ayına ilişkin işsizlik oranıysa yüzde 3,7'ye yükseldi.
İstihdam, Temmuz ayına kıyasla gerilese de hükümet raporu, iş piyasasının hala dirençli olduğunu ve ekonominin resesyona yaklaşmadığını ortaya koyuyor. İş arayanların sayısının Ağustos'ta artması, işsizlik oranının yükselmesine neden oldu. İşverenlerin rekor düzeydeki açık pozisyonları önümüzdeki aylarda doldurmaya başlaması, iş arayanların sayısının artmasıyla mümkün olabilir.
Associated Press haber ajansına göre, Ağustos ayında daha yavaş olan istihdam artışından ABD Merkez Bankası (FED) muhtemelen memnun olacak. FED, sürekli güçlü seyreden işe alımları ve ücret artışlarını frenlemek için faiz oranlarını hızla yükseltiyor. İşletmelerin, elemanlarına ödediği yüksek ücretlerin maliyetini, daha yüksek fiyatlar yoluyla müşterilerine yansıtması, enflasyonu körükleyen bir etken.
FED yetkilileri, ekonomi genelinde borçlanma maliyetlerini yükselterek enflasyonu son 40 yılın en yüksek seviyesinden düşürmeyi amaçlıyor. Ancak bazı ekonomistler, Fed'in kredileri agresif bir şekilde sıkılaştırdığını ve bunun sonunda ekonomiyi resesyona sürükleyeceğinden korkuyor.
Rapora göre Ağustos'da ortalama saatlik ücret 10 sent artarak 32,36 dolara yükseldi. Bu, bir yıl öncesine kıyasla yüzde 5,2'lik artış anlamına geliyor. Kimileri, yükselen fiyatları kontrol altına almak için maaşların yüzde 3 seviyesinde artmasını tercih ediyor.
Ağustos ayında en fazla istihdam sağlayan sektör, profesyonel ve iş hizmetleri oldu. Mimar, mühendis ve teknoloji çalışanlarını da kapsayan bu sektörde 68 bin kişi istihdam edilirken sağlık hizmetlerinde 61 bin 500, perakendede de 44 bin kişi işe başladı.
Yeni açılan pozisyonların sayısı yüksek, işten çıkarmalarınsa düşük seviyede seyretmesi, şirketlerin hala yeni eleman almak istediğini gösteriyor.
Öte yandan ekonomik üretimin en kapsamlı göstergesi olan gayrisafi yurtiçi hasıla iki çeyrek art arda azaldı. Bu durum, resesyona işaret ediyor.
Gelire odaklanan bir başka göstergeyse ekonominin yılın ilk yarısında yavaş da olsa genişlediğini ortaya koyuyor.
FED Başkanı Jerore Powell, geçen haftaki konuşmasında, enflasyonu dizginlemek için FED'in kısa vadeli faiz oranlarını öngörülebilir gelecekte yükseltmeye devam edeceğini ve bu yüksek seviyeyi koruyacağını söylemişti.
Powell, FED'in yüksek enflasyona karşı verdiği mücadelenin daha zayıf bir ekonomi ve iş kayıplarına neden olabileceğinden ötürü Amerikalılar için sancılı olacağını da kaydetmişti.
Powell ayrıca iş piyasasının ”dengesiz” olduğunu, elemana olan talebin mevcut arzı "büyük ölçüde aştığını" belirtmişti.
Bugün açıklanan işsizlik oranı ve üç aylık gerilemeden sonra Temmuz'da yeni açılan pozisyonların arttığına işaret eden bir başka rapor, FED'in faiz artışı politikasının şimdilik bir denge sağlamada başarılı olmadığını gösteriyor. Amerika'da şu anda her işsiz için yaklaşık iki açık pozisyon bulunuyor.
Bu yıl 1990'lı yılların başından sonra ilk kez, kısa vadeli faiz oranını hızla yüzde 2,25-2,50 aralığına yükselten FED, bu yılın sonunda faizlerin yüzde 3,25-3,50 aralığına erişeceği tahmininde bulunuyor.
Faizlerdeki artış hem kişiler hem de şirketler için borçlanma ve harcama maliyetlerini arttırıyor.
Kimileri, FED'in, ekonominin zayıfladığını ortaya koyan başka göstergeler varken iş piyasasının güçlü olmasına aşırı derecede odaklandığı eleştirisinde bulunuyor. Örneğin tüketici harcamaları ve imalat yavaşladı.
FED'in faiz artışları şimdiye kadar emlak piyasasına olumsuz yansıdı. 30 yıllık ortalama konut kredisi (mortgage) faizi geçen hafta yüzde 5,66'ya çıktı. Bu, bir yıl önceki mortgage faizinin iki katı. Mevcut konutların satışlarıysa altı aydır gerilemeye devam ediyor.
Temmuz'da daha fazla alışveriş yapan tüketiciler, yükselen fiyatlar karşısında yaptıkları harcamaları azalttı. Şirketlerin yeni ekipmana yaptıkları yatırımların azalmasıysa ekonomik görünüm karşısında daha temkinli tavır aldıklarına işaret ediyor.
