WASINGTON - ABD Başkanı Joe Biden gelecek Kasım ayında yapılacak ara seçimler öncesi demokrasi konusunda bir konuşma yaptı. Eşitlik ve demokrasinin saldırı altında olduğunu belirten Biden, “Donald Trump ve MAGA Cumhuriyetçileri’nin, cumhuriyetin temellerini tehdit eden aşırıcılığı temsil ettiğini” söyledi.
Başkan Biden, ABD Anayasası ve ABD Bağımsızlık Bildirgesi’nin kabul edildiği Pennsylvania eyaletine bağlı Philadelphia’da, “ulusun ruhu için savaş” konulu bir konuşmayla halka seslendi.
Bağımsızlık Salonu’nda konuşan Biden, eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump’ın Make America Great Again (Amerika’yı Yeniden Büyük Yapalım) sloganının kısaltmasına atıfla ultra-MAGA Cumhuriyetçiler olarak nitelediği çevreler için, “Bu ülkeyi geri götürmeye kararlılar. Seçme hakkının, mahremiyet hakkının, doğum kontrol hakkının, sevdiğiniz kişiyle evlenme hakkının olmadığı bir Amerika’ya götürmek istiyorlar” dedi.
MAGA Cumhuriyetçileri’nin otoriter liderleri teşvik ettiklerini ve siyasi şiddetin ateşini körüklediklerini savunan Biden, “Kendimize Amerikan demokrasisinin garanti altında olduğunu söyleyip durduk. Ancak öyle değil. Demokrasiyi savunmak zorundayız. Korumak zorundayız. Her birimiz” diye konuştu.
“Hakikatin ışığında değil, yalanların gölgesinde yaşıyorlar”
Eski Cumhuriyetçi Başkan Donald Trump ve destekçilerinin 2020’deki başkanlık seçimi sonuçlarını tanımamalarına değinen Başkan Biden, “MAGA Cumhuriyetçileri anayasaya saygı duymuyor. Özgür seçimlerin sonuçlarını tanımayı reddediyorlar. Hakikatin ışığında değil, yalanların gölgesinde yaşıyorlar. Amerika ileri mi yoksa geriye mi gideceği konusunda tercihini yapmalı. MAGA Cumhuriyetçileri öfkeye sığınıp kaosla beslenerek seçimini yaptı” ifadelerini kullandı.
Eski Başkan Donald Trump destekçilerinin Kongre binasını bastığı 6 Ocak 2021 saldırısına da değinen Biden, "Bu ülkede seçimlerin, kaybettiklerini kabul etmeye karşı çıkan kişiler tarafından çalınmasına seyirci kalmayacağım. Amerika, şiddeti siyasi bir araç olarak reddeden bir ulustur. Şiddetin bu ülkede normalleştirilmesine izin veremeyiz" dedi.
Trump’ın sadık destekçileriyle Cumhuriyetçi Parti arasında ayrım yaptı
Demokrat Başkan Joe Biden, Cumhuriyetçiler’in tamamının aşırıcı stratejiyi benimsemediğini de vurguladı; “Cumhuriyetçiler’in çoğunun MAGA Cumhuriyetçisi olduğunu düşünmediğini” söyledi.
Konuşmasının sonunda iyimser bir söylem kullanan Biden, demokrasinin savunulmasının Kasım ayında yapılacak seçimlerde Trump ve ideolojisinin reddedilmesini gerektireceğini belirtti.
Charlottesville olaylarını anımsattı
Başkan Biden 2017 yılında ABD’nin Virginia eyaletine bağlı Charlottesville’de beyaz üstünlükçü grupların düzenlediği protesto gösterisine de atıfta bulundu.
ABD Başkanı, ülkenin gelecek aylarda benzer bir kavşakla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Başkan Biden daha önce Charlottesville’de yaşananların siyasete dönmesine vesile olduğunu belirtmişti.
Biden’ın Trump’ı ve siyasi sloganının barındırdığı unsurları soyutlama çabasının, başkanlık yemin törenindeki konuşmasında ulusal birliği oluşturma arzusunu dile getirmesinden sert bir dönüş olduğu yorumu yapılıyor.
Beyaz Saray yetkilileri bu durumun, Trump yanlısı muhafazakarların ideolojik talepleri ve 2020 başkanlık seçimi sonuçlarını ısrarla inkar etme yaklaşımına ilişkin, Başkan Biden’ın gittikçe artan endişelerini yansıttığını söylüyor.
Protesto sesleri duyuldu
Biden yaklaşık 25 dakika süren konuşmasını yaparken zaman zaman protesto sesleri de duyuldu.
Başkan Biden onlara da seslenerek, “Tepkilerini dile getirmeye hakları var. Burası bir demokrasi” dedi.
Yarı-faşizm benzetmesi
Görevdeki ilk yılında Trump’ın adını telaffuz etmekten büyük ölçüde kaçınan ve daha çok “önceki adam” ifadesini kullanan Biden’ın son dönemde Trump’ı şahsen hedef alması dikkat çekiyor.
Demokrat Parti’nin son dönemde yasama alanında kazandığı zaferler ve Trump’ın karşı karşıya kaldığı soruşturmalardan cesaretle ABD Başkanı’nın daha keskin şekilde Trump’ı hedef almaya başladığı yorumları yapılıyor.
ABD Başkanı Biden geçen hafta Demokrat Parti için düzenlenen bir bağış etkinliğinde MAGA söylemini “yarı-faşizme” benzetmiş, “Yalnızca Trump değil. Altında yatan tüm felsefe. Yarı-faşizm gibi” ifadelerini kullanmıştı.
Biden, “Muhafazakar Cumhuriyetçiler’e saygı duyuyorum. MAGA Cumhuriyetçileri’ne saygı duymuyorum” demişti.
Cumhuriyetçiler’den tepki
Temsilciler Meclisi’ndeki Cumhuriyetçiler’in lideri Kevin McCarthy ise Biden’ın konuşmasından önceki açıklamasında, Demokrat Başkan’ın yaptığı ayrımı redderek Başkanı Amerikalılar’ı hor görmekle suçladı.
Cumhuriyetçi McCarthy, Kasım ayında yapılacak seçimleri Biden’ın başkanlığı için bir referandum olarak niteledi.
Eski Başkan Donald Trump’ın Florida’daki evinde FBI tarafından arama yapılmasına değinen Cumhuriyetçi temsilci, Başkan Biden’ın Adalet Bakanlığı’nı siyasallaştırdığını ileri sürdü.
Kevin McCarthy, “Amerika’nın ruhunu ciddi şekilde yaralayan politikalarla demokrasimize saldırı başlatan kendisi” sözleriyle, Biden’ı hedef aldı.
Biden’ın Trump ve MAGA ideolojisini savunanları yarı-faşist olarak nitelediği için özür dilemesi gerektiğini söyleyen McCarthy, “Başkan Biden Amerikalılar’ı bölmeyi, küçük düşürmeyi seçti. Neden? Sırf politikalarına katılmadıkları için. Bu liderlik değildir” diye konuştu.
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham da Biden’ın konuşmasının ardından Twitter’da paylaştığı mesajda, “Amerika’nın ruhunda yanlış bir şey yok. Amerikan halkı sizin politikalarınız yüzünden acı çekiyor. Yükselen enflasyon. Kontrolden çıkan suç. Terörizm yükselişte. Düzensiz sınırlar. Ders vermeyi bırakın da geç olmadan politikalarınızı değiştirin” diye yazdı.
Hassas denge
2020 yılındaki seçimlerde 74 milyon kişinin Trump’a oy verdiği düşünüldüğünde, konuşmanın hassas bir denge arayışı olduğu yorumu yapılıyor.
Demokrasi konularında çalışmalar yapan Stanford Üniversitesi Hoover Enstitüsü uzmanı Larry Diamond Associated Press’e yaptığı değerlendirmede, “Demokrasiye saldırılar konusunda Trump’a hesap sorulması manipüle edilebilir ya da partizan olarak görülebilir. Ancak bunu açıkça ve yüksek sesle gündeme getirmezseniz de demokrasi savunması adına önemli bir konudan kaçmış oluyorsunuz” dedi.
2024’teki başkanlık seçimlerinde aday olacağını resmen henüz açıklamamış olan; ancak bunu değerlendirdiği bilinen Trump’ın bu hafta sonu Demokrat Başkan Biden’ın doğum yeri olan Pennsylvania’nın Scranton kentinde bir miting düzenlemesi bekleniyor.
ABD’lilerin çoğu demokrasinin tehlikede olduğu görüşünde
Amerika’da son yapılan anketler demokrasi konusunda endişelerin artmaya başladığını gösteriyor.
Ağustos ayında NBC’nin yaptığı bir ankette “demokrasiye tehditler”, “yaşam pahalılığını” geride bırakarak ülkenin karşı karşıya olduğu en önemli konu olarak öne çıkmıştı.
Sonuçları bu hafta içinde açıklanan Quinnipiac Üniversitesi anketine katılanların yüzde 67’si de ABD’de demokrasinin çökme tehlikesi yaşadığı görüşünde.
Bu haberde Associated Press haberinden bir bölüm kullanılmıştır
