Gaziantep Üniversitesi Fitoterapi ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Uygulama ve Araştırma Merkezi’nce insan ve hayvan hastalıklarının tedavi edilmesinde kullanılan bitki ve baharatların Güneydoğu topraklarında yetiştirilmesi amacıyla çalışma başlatıldı.
GAÜN’de görevli akademisyenler toprak analizi sonrası kampüs içerisindeki 15 dönümlük araziyi ekim için hazırlayarak yaklaşık 200 bitkinin Gaziantep'te yetişebileceğini tespit etti.
İlk aşamada goji berry, ekinezya ve mentol nanesi gibi 30 çeşit baharat ve ilaçlarda kullanılan bitkiyi yetiştiren merkez görevlileri, yaptıkları araştırmalar sonrası hazırladıkları raporlarla hem bölgedeki tarım ekonomisine katkı sağlayacak hem de tıbbi ilaç alanında da birçok hastalığın tedavisinin doğal yöntemlerle tedavisini kolaylaştıracak.
VOA Türkçe ’ye konuşan GAÜN Fitoterapi Tıbbi Aromatik Bitkiler Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Nazım Şekeroğlu, başlangıç olarak ilk 30 bitki çeşidinden olumlu dönüşler aldıklarını ve hasat yaptıklarını belirterek, “Bu merkezi kurduğumuz zaman öncelikle bu bölgede yetişen endemik ve etnobotanik bitkilerimizi ele almaya başladık. Daha sonra dünya genelinde yetişerek insan ve hayvan sağlığında hem tıbbi bitki olarak kullanılan bitkilerimizi bu bölgeye getirmeye başladık. Bu kapsamda son dönemde yaklaşık 200 farklı bitkinin bu bölgede yetişebileceğini keşfettik. Bu bitkilerden 30 tanesini kurduğumuz bahçede yetiştirmeye başladık. Bu girişimden çok güzel sonuçlar aldık ve şu anda da hasadına başladık”dedi.
“Önümüzdeki yüzyılın konusu olan tıbbi aromatik bitkiler“
Yapılan çalışmaların hem ilaç ve gıda sanayine hem de akademik alanda büyük fayda sağlayacağına dikkat çeken Prof. Dr. Şekeroğlu, sözlerinin devamında şu ifadeleri kullandı:
“Hasat sonrası uygun koşullarda kuruttuğumuz bu bitkileri laboratuvarda analizlerini yapmaya başlıyoruz. Bu bitkileri doğal bitki kimyasalları açısından değerlendiriyoruz. Daha sonra bitkilerin biyolojik aktivite çalışmalarını yapıyoruz. Bizim buradaki amacımız bu bölgede yetişen ve tıbbi değeri olan bitkileri tespit ederek bunları kültüre almaktır. Yanı sıra bazı doğadan toplanan bitkilerin burada devamlılığını sağlamak. Bu bitkilerden ticari değeri olanların üretimini yaparak çiftçiye de önermek amaçlarımız arasındadır. Böylelikle bu bölgede ürün desenini de arttırmış olacağız. Bir diğer amacımız ise dünyanın ve ülkemizin farklı bölgelerinde yetişen ekonomik ve tıbbi değeri olan bitkileri getirerek bölgemizde yetişip yetişmeyeceğini tespit etmektir. Bu bitkiler bölgemizde yetiştiği durumda analizlerini yaparak içerisindeki fitokimyasal bileşenlerin ilaç ve gıda sanayisinde kullanmak için yeterli olup olmadığını kontrol etmektir. Bütün bunların yanı sıra bu bitki türlerinden bazıları ise çeşitli baharat bitkileri olarak yetişecek ve bölgemizdeki çeşitliliği arttıracaktır. Bu yaptığımız işlemlerin tümü çiftçimizin ürün çeşitliğini ve ticari alanını genişlettiği gibi, akademik anlamda da yüksek lisans ve doktora tezi gibi eğitimlerle önümüzdeki yüzyılın konusu olan tıbbi aromatik bitkiler alanında da burayı bir merkez haline getirecektir. Biz inanıyoruz ki burası ileride Türkiye’nin baharat ve tıbbi bitkiler merkezi aynı zamanda Avrupa’nın da baharat merkezi konumuna gelecektir.”
“Antiviral özellikli bitkiler salgınlarla mücadele edecek“
Tüm dünyanın artık ilaç ve gıda alanında doğal ürünlere yöneldiğine dikkat çeken GAÜN Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sevgi Gezici, çalışmaların yapıldığı merkezin büyük bir araştırma kitlesine hitap ettiğini belirterek, “Bizim bu merkezdeki hedeflerimiz arasında özellikle antiviral özelliğe sahip, antioksidan içeriği yüksek, antideprasan özelliği olarak kullanım özelliği olabilecek, yanı sıra kanser hücrelerinin büyüme ve gelişmesini engelleyecek özelliğe sahip bitkileri araştırmak bunlardan elde edebileceğimiz son ürünler oluşturmaktır. Bu son ürünler gıda katkı maddesi olabilir, farklı fonksiyonel ürünler olabilir, son aşamada da ilaç etken maddesi olabilir. Pandemi döneminde yaptığımız çalışmalarımızda antiviral özelliğe sahip çok ön plana çıktı. Biz de bir sonraki olası bir pandemi riskine karşı bu merkezimizde antiviral özelliğe sahip bağışıklık sistemini güçlendirici doğal ürünler üretimini yapmaktayız. Bunların yanı sıra farklı bitkilerden yağların oluşturulması, bunlardan kapsül ya da farklı formatlarda gıda katkı maddelerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Merkezimiz bu bölgede büyük bir araştırma kitlesine hitap ediyor. İlerleyen dönemde de bu bağlamda hem çevre illere hizmet sunmak adına hem de Türkiye’de en önde gelen merkezler arasında yer almak için çalışmalarımızı devam ettirmekteyiz’’ ifadelerini kullandı.
