BERLİN - Almanya’da havalimanlarındaki personel açığı nedeniyle yaz sezonunda yaşanan sorunlara çözüm olarak Türkiye’den getirilmesi hedeflenen elemanlarla ilgili planda pürüzler çıktığının ve çoğu havalimanının işçi alımından vazgeçtiğinin anlaşılmasından sonra, kalifiye işgücü açığıyla ilgili tartışmalar sürüyor.
Almanya Sanayi ve Ticaret Odası tarafından yapılan bir ankete göre, sadece havaalanı elemanı değil, sağlık, bakım, inşaat, imalat, bilişim, gastronomi ve konaklama sektörleri başta olmak üzere hemen tüm alanlarda büyük bir eleman eksikliği söz konusu.
Uzmanlar istihdam açığına karşı acilen bürokratik engellerin kaldırılarak, esnek bir göç politikası uygulanması gerektiğini, aksi halde Almanya’nın refah düzeyini kaybedeceğini savunuyor.
Havalimanlarında çalışmak üzere Türkiye'den geçici olarak 2 bin kalifiye eleman getirilmesi planının, bürokratik ve lojistik sorunlar nedeniyle geciktiği, ayrıca gelmek isteyenlerin başvuru sürecinde de engeller oluştuğu, bu nedenlerle planın gerçekleşmesinin zorlaştığı ortaya çıkmıştı.
Almanya’nın yurtdışından eleman ihtiyacı yılda 500 bin
Yapılan ankete göre, Almanya’da işverenlerin yüzde 56’sı eleman eksikliğinden şikayet ediyor ve bunu en büyük ticari risklerden biri olarak tanımlıyor.
Federal İş Dairesi listesinde şu anda eleman sıkıntı olan 148 meslek grubu bulunuyor. Daire, yaşlı bakımı başta olmak üzere çeşitli alanlarda eksiği kapatabilmek için yurtdışından yılda en az 500 bin yeni kalifiye işçinin gelmesi gerektiğini ifade ediyor. Toplumun yaşlanması, emekli olanların sayısının artması ve sosyal-ekolojik değişimin yol açtığı nitelikli eleman açığı sorunu Almanya’nın yıllardır gündeminde.
Çeşitli uzmanlar kalifiye iş gücü açığının 1 milyon 200 binle 2 milyon arasında olduğundan yola çıkıyor. Hatta Esnaf ve Zanaatkar Odaları Birliği, bundan kısa bir süre önce Almanya'nın en az 2,5 milyon kalifiye işçi açığı bulunduğunu belirterek, "gençlerin meslek eğitimi almamasından" şikayet etmişti. Eleman eksikliği, özellikle hasta ve yaşlı bakımı ile genel olarak sağlık sektörünü hissedilir oranda olumsuz yönde etkiliyor. Ancak kamyon şoförü, çocuk yuvası bakıcısı, duvar ustası, elektrik mühendisi ile bilişim teknolojisi çalışanı gibi birbirinden değişik alanlarda aranan uzman eleman sayısı iş arayanların sayısının çok üstünde.
Kalifiye eleman ihtiyacı nedeniyle Almanya ekonomisi yılda yaklaşık 30 milyar Euro kayba uğruyor.
Demografik hesaplamalar, 2030 yılına kadar Almanya’daki 20 ila 65 yaş istihdamının 3,9 milyon azalarak 45,9 milyona düşeceğini gösteriyor. 2050’li yıllara gelindiğinde her üç kişiden birinin 67 yaş üzerinde, yani emeklilik yaşında olacağı, önlem alınmazsa nüfustaki dengesizliğin bakım giderlerinin finansmanını çökerteceği ve toplumun refahının tehlikeye gireceği belirtiliyor.
Göç Yasası’nda değişikliğe gidilecek
Hemen her kesim, 2020 yılında Merkel hükümetinin uygulamaya aldığı göç yasasını bir 'hayal kırıklığı' olarak değerlendiriyor ve yetersiz kaldığını vurguluyor.
Yasayla, 1974 yılından bu yana sadece Avrupa Birliği ülkeleri vatandaşlarını yabancı işçi olarak kabul eden ülke, çalışma piyasasını yeniden AB dışındaki ülkelerden kalifiye elemanlara da açmıştı.
Türkiye de dahil olmak üzere pek çok ülkede büyük ilgi uyandıran yasa kapsamında, mesleki eğitim ya da üniversite diplomasına sahip olan ve Almanya’ya gitmeden önce ülkede yerleşik bir firmayla iş sözleşmesi imzalayan vasıflı elemanların Almanya’ya gidip hemen çalışabilmesi hedefleniyordu.
Ancak havalimanları için gerekli eleman konusunun da bir kez daha gösterdiği gibi, bürokratik engeller ve vize sürecinde yaşanan sorunlar halen sürüyor. Özellikle küçük ve orta ölçekli şirketler yurt dışından vasıflı işçileri işe almakta büyük problemlerle karşılaşırken, göç yasasında reform yapılması ve başvuru işlemlerinin kolaylaştırılması talep ediliyor.
Yapılması önerilen değişiklikler arasında, internet üzerinden başvuruyu sağlayacak merkezi bir birimin oluşturulması ve vize randevuları için beklenen uzun sürelerin kısaltılmasının yanı sıra iş sözleşmesi olan ancak henüz Almanya’da tanınan mesleki yeterliliğe sahip olmayan vasıflı işçilere iş piyasasının açılması da var.
Federal hükümetin gelen eleştirileri değerlendirmeye aldığı ve konuyla ilgili İçişleri ve Çalışma Bakanlıkları'ndan uzmanların kalifiye yabancı işçilerin Almanya'ya "daha kolay ve daha çabuk" gelebilmesini sağlamak için bir yeni tasarı hazırladıkları ve göç yasasındaki reformun ana hatlarının Eylül ayında belirleneceği bildiriliyor.
