6 Ocak Kongre saldırısını soruşturan Temsilciler Meclisi komisyonunda yapılan altı oturumda dinlenen tanık ifadelerinin, eski Başkan Donald Trump için hukuki riski arttırdığı yorumları yapılıyor. Associated Press’in anketine katılan Amerikalılar’ın yaklaşık yarısı Trump’ın Kongre saldırısındaki rolü sebebiyle suçlanması gerektiği görüşünde.
Yedi Demokrat ve iki Cumhuriyetçi üyeden oluşan 6 Ocak Komisyonu bugüne kadar aralarında Trump’ın yakın çevresinden yetkililerin de olduğu isimlerin ifadelerini dinledi. Tanıklar komisyona canlı ya da kapalı kapılar ardında verdikleri ifadelerde, Trump’ın 2020’deki başkanlık seçimi sonuçlarını geçersiz kılarak iktidarda kalmaya devam etme çabaları konusunda iddiaları dile getirdi.
Trump’ın bu kapsamda hem bazı eyaletlerdeki yetkililere hem de Adalet Bakanlığı yetkililerine baskı uyguladığı yönünde iddia ve bulgular kamuoyuyla paylaşıldı.
Salı günü yapılan oturumda dönemin Beyaz Saray Genel Sekreteri Mark Meadows’un yardımcısı Cassidy Hutchinson canlı yayında verdiği ifadede, Trump’ın da o gün kalabalığa katılarak Kongre’ye gitmek istediğini, bazı destekçilerinin silahlı olduğu yönündeki uyarılara rağmen güvenlik önlemlerinin kaldırılmasını istediğini anlatmıştı.
Komisyon Beyaz Saray avukatı Cipollone’yi ifadeye çağırdı
Cassidy Hutchinson Salı günkü oturumda dönemin Beyaz Saray hukuk danışmanı Pat Cipollone’nin kendisine Trump’ın o gün Kongre’ye gitmesi halinde “Akla gelebilecek her suçla suçlanacağız” dediğini söylemişti.
6 Ocak komisyonu, 13 Nisan’da gayrıresmi olarak komisyona konuşan ancak kayıt altına alınacak şekilde ifade vermeyi reddeden Cipollone’yi resmen ifadeye çağırdı.
Kararı Adalet Bakanlığı verecek
Peki Trump 6 Ocak kongre saldırısına giden süreçte bir suç işledi mi? Eski Başkan Donald Trump hakkında bir suçlama getirilip getirilmeyeceği konusunda kararı Adalet Bakanlığı verecek. Raporunu Eylül ayında yayınlayacak olan komisyon, elindeki bulguları Adalet Bakanlığı’na iletecek. Ancak bu bulgular üzerine harekete geçip geçmeme kararını bakanlık verecek.
Adalet Bakanlığı, 6 Ocak Kongre saldırısına ilişkin soruşturmasını son günlerde genişletti. Ancak savcılar eski Başkan Trump’a yönelik bir suçlama getirip getirmeyecekleri konusunda bir açıklama yapmadı.
Bazı hukuk uzmanları, Hutchinson’ın verdiği ifadenin Trump’ın 6 Ocak Kongre saldırısına giden süreçte kalabalığı kışkırttığına ilişkin bugüne kadarki en güçlü kanıtı sunduğu görüşünde.
Hukuk uzmanları, Hutchinson’ın ifadesinin desteklenmesi halinde söylediklerinin savcılara soruşturmayı genişletmesi için alan açabileceğini söylüyor.
ABD’de federal yasalar Kongre’dekine benzer bir isyanın kışkırtılması, düzenlenmesi ya da teşvik edilmesini suç sayıyor. Ancak bu savcılar açısından aşılması zor bir çıta. Trump’ın Kongre saldırısı öncesi düzenlediği mitingde taraftarlarına, ‘var gücünüzle savaşın’ sözlerinin genel bir harekete geçme çağrısı olarak değerlendirilebileceği belirtiliyor.
Eski federal savcı olan Notre Dame Üniversitesi’nden hukuk profesörü Jimmy Gurule AP’ye verdiği röportajda, Trump’ın seçim sonuçlarını geçersiz kılmaya yönelik çabaları üzerinden ABD’yi dolandırmak üzere komplo ve seçim sonuçlarının onaylanacağı kongre oturumunu engellemek suçlarıyla karşı karşıya kalabileceğini belirtiyor.
“Makul şüphe ötesinde kanıt”
Duke Üniversitesi’nden ceza hukuku profesörü Samuel Buell ise Trump aleyhinde getirilebilecek ciddi bir federal suçlamanın makul şüphe ötesinde kanıtlanması gerektiğini söylüyor.
Kongre’deki bazı Demokratlar, Adalet Bakanı Merrick Garland’ın harekete geçmesini istiyor. Adalet Bakanlığı sözcüsündense bu çağrılar ya da bakanlığın bir suçlama getirip getirmeyeceği konusunda bir açıklama gelmedi.
Ancak Trump döneminin Adalet Bakanı William Barr, “Bakanlık belli ki tüm bunlara bakıyor ve (son oturum) soruşturmacılara bir karar almadan önce dikkatle tartacakları malzeme verdi” dedi. Dönemin Adalet Bakanı William Barr, 2020 seçim sonuçlarını değiştirecek düzeyde bir usulsüzlük tespit etmediklerini ve bu yönde bir bulgu olmadığını söylemişti.
Barr 6 Ocak komisyonuna verdiği ifade de, seçimde herhangi bir kanıta dayanmadan yaygın usulsüzlük olduğunu iddia eden Trump’ın gerçeklikten kopuk olduğunu ve kendisinin de bunun bir parçası olmak istemediğini belirtmişti.
Trump’ın 2024 yılında yapılacak başkanlık seçimlerinde yeniden aday olmaya hazırlandığı bir sırada, Adalet Bakanlığı’nın seçim sürecinde Biden’ın olası bir siyasi rakibini hedef aldığı algısını oluşturmaktan kaçınmak isteyebileceği de belirtiliyor.
AP anketi: “ABD’lilerin yaklaşık yarısı Trump’ın suçlanması gerektiği görüşünde”
Associated Press’in anketine katılan Amerikalılar’ın neredeyse yarısıysa eski Başkan Donald Trump’ın Kongre saldırısındaki rolü sebebiyle suçlanması gerektiği kanısında.
6 Ocak komisyonunda düzenlenen beşinci oturumun ardından ancak Hutchinson’ın çarpıcı iddiaları gündeme getirdiği altıncı oturumdan önce yapılan ankete katılanların yüzde 48’i bu görüşte. Ankete katılanların yüzde 31’i ise Trump’a karşı bir suçlama getirilmemesi gerektiğini savunuyor.
Yüzde 20’siyse bu konuda bir fikre sahip olacak kadar bilgisi olmadığını belirtiyor. Yüzde 58’i de Trump’ın o gün yaşananlarda büyük ya da önemli bir miktar sorumluluğu olduğu görüşünde.
Trump’a karşı bir suçlama getirilip getirilmemesine ilişkin görüşlerin parti çizgisinde olduğu da dikkat çekiyor. Demokratlar’ın yüzde 86’sı Trump’ın bir suçla yargılanması gerektiğini söylerken, Cumhuriyetçiler’in yalnızca yüzde 10’u bu görüşte. Ankete katılan Cumhuriyetçiler’in yüzde 68’iyse Trump’ın suçlanmaması gerektiğini söylüyor.
