Kremlin, gaz piyasasındaki krizden yalnızca Avrupa'nın sorumlu olduğunu ve Kuzey Akım 1 boru hattı tarafından kullanılan gaz türbinlerinin iade edilmesini talep ettiğini açıkladı.
Rusya'nın devlet kontrolundaki gaz firması Gazprom, şu anda Kanada'daki Alman Siemens Energy firmasının hizmetini sağladığı ekipmanın gecikmeli iadesini gerekçe göstererek, geçen hafta Kuzey Akım 1 gaz akışını kesti.
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov gazetecilere verdiği demeçte, Rusya'nın tedarik edecek gazı olduğunu ancak önce ekipmanın geri gönderilmesi gerektiğini söyledi ve son krizin Avrupa’nın yarattığı suni bir nitelikte olduğunu belirtti.
Peskov, "Rusya, en güvenilir tedarikçi olmaya devam ediyor. Teknik açıdan, bu boru hattının mekanik altyapısı AB yaptırımları altında. Gazımız var, teslim edilmeye hazır, ancak Avrupalılar, yükümlülükleri kapsamında onarılması gereken ekipmanı geri vermeli" dedi.
Avrupa'nın en büyük ekonomisini besleyen ana rota olan Kuzey Akım 1 boru hattı üzerinden Almanya'ya giden Rus gazı, geçen haftanın başından beri hızlanmış olsa da bugün yaklaşık yüzde 40 kapasiteyle çalışıyor.
Rusya'nın devlet kontrolundaki gaz şirketi Gazprom, Baltık Denizi'nin altından Almanya'ya giden hattaki gaz arzını yaklaşık yüzde 40’a düşürmüştü.
Ukrayna’nın yedek gaz kapasitesi
Öte yandan Ukrayna, Avrupa'ya giden transit rota üzerinde, Kuzey Akım 1 boru hattındaki düşük akışları dengelemek için kullanılabilecek günlük yaklaşık 109 milyon metreküp yedek gaz kapasitesine sahip.
Mayıs ayında, Ukrayna'nın gaz sistemini işleten GTSOU, Rusya'nın Ukrayna üzerinden Avrupa'ya yaptığı sevkiyatın neredeyse üçte birini oluşturan Sokhranivka transit noktasından gaz akışını askıya aldı; ancak akışları daha batıdaki Suca ara bağlantı noktasına taşıyabileceğini söyledi. Gazprom ise o dönemde tüm hacmi Suca’ya taşımanın "teknolojik olarak imkansız" olduğunu açıklamıştı.
Ukrayna, Moskova'nın işgalinden sonra bile Rus gazının Avrupa'ya ulaşması için önemli bir transit hattı olmaya devam etti.
GTSOU’nun CEO'su Sergiy Makogon Reuters haber ajansına verdiği röportajda, Suca'nın teknik kapasitesinin günde 244 milyon metreküp olduğunu söyledi. Kuzey Akım’ın günlük normal kapasitesi 160 milyon metreküp. Son dönemde Gazprom, bu kapasiteyi 96 milyon metreküp ile sınırlandırdı.
Makogon, Gazprom’un Suca güzergahında halihazırda günlük 77,2 milyon metreküp kapasite için ödeme yaptığını ve rezerve ettiğini ancak mevcut gaz talepleri ile bunun sadece günlük 41,7 milyon metreküplük kısmını kullandığını kaydetti.
Ayrıca GTSOU, Gazprom'un rezerve edilen günlük 32,4 milyon metreküp kapasitesini Sokhranivka'dan Suca noktasına aktarabileceğini ancak bu seçeneği kullanmadığını açıkladı. Toplam yedek kapasite günlük 109,8 milyon metreküp.
Makogon, Gazprom'un Suca üzerinden akışı sağlamanın teknik olarak imkansız olduğu yönündeki iddialarını reddetti ve bu güzergahtan transit geçişin 2018 ve 2019'da teknik kapasitesine ulaştığını söyledi.
Gazprom, Reuters'ın Suca'da kullanılmayan yedek kapasite hakkında yorum yapma talebine henüz yanıt vermedi. Ancak daha önce tedarik hacimlerinin müşterilerin isteklerine göre belirlendiğini ve günlük olarak güncellendiğini açıklamıştı.
Makogon ayrıca, Rusya'nın isterse arzını sürdürmek için birkaç seçeneğe sahip olduğunu söyledi. Ukraynalı yetkili, Suca'ya ek olarak, Rusya'dan Almanya'ya Polonya üzerinden doğalgaz gönderen ve bir aydan fazladır kullanılmayan Yamal-Avrupa boru hattı üzerinde günlük 90 milyon metreküp atıl kapasite olduğunu söyledi.
Makogon, "Gazprom, Avrupa'ya daha fazla tedarik sağlamakla ilgilenmiyor. Gaz fiyatlarını yükseltmek istiyorlar" dedi.
Makogon, Ukrayna'nın şu anda kışa hazırlık olarak yerel depolama sahalarına ayda yaklaşık 1 milyar metreküp gaz eklediğini söyledi. Ukrayna, 2021'de 29 milyar metreküp olan gaz tüketimini bu yıl 21 milyar metreküp civarında tahmin ediyor.
Ukrayna'nın Avrupa Birliği'nin Rus gazına yönelik ambargosunu desteklediğini belirten Makogon; ancak bunun kademeli olarak yapılması gerekebileceğinin farkında olduğunu söyledi.
"Avrupalılar’ın daha yüksek benzin ve motorin fiyatlarından memnun olmadığını anlıyorum ama bu, şehirlerimizde her gün hissettiğimiz bombalamalarla kıyaslandığında hiçbir şey" diye konuştu.
Avrupa standardı olan Hollanda toptan gaz fiyatları bugün yüzde 7 arttı.
Rus gazı akışının azalmasıyla karşı karşıya kalan Avrupa'nın en büyük alıcıları, alternatif yakıt kaynakları bulmak için gaz depolarını doldurmak ve kışın bir enerji krizini önlemek için çalışıyordu.
