Ukrayna Cumhurbaşkanı Volomimir Zelenski, haftalardır Rus kuvvetlerinin saldırısı altındaki Mariupol'da 300'den fazla sivilin Azovstal çelik fabrikasından kurtarıldığını açıkladı.
Zelenski bugün yaptığı konuşmada, yetkililerin artık yaralıları ve sağlık görevlilerini tahliye etmenin yanısıra Mariupol ve çevresindeki yerleşim yerlerinin tüm sakinleri için insani koridorlar üzerinde çalışmaya odaklanacağını söyledi.
Ukrayna Başbakan Yardımcısı Irina Vereşcuk da, Mariupol'daki Azovstal çelik fabrikasındaki tüm kadın, çocuk ve yaşlı sivillerin tahliye edildiğini söyledi. Vereşçuk, mesajlaşma uygulaması Telegram'da "Mariupol insani operasyonunun bu bölümü sona erdi" dedi.
Rusya Savunma Bakanlığı da sivilleri tahliye etme operasyonunun tamamlandığını duyurdu.
Bakanlık internetten yaptığı açıklamada, Perşembe günü başlayan üç günlük tahliye operasyonun ardından 18'i erkek, 22'si kadın ve 11'i çocuk toplam 51 kişinin kurtarıldığını bildirdi.
Sovyet döneminden kalma çelik fabrikası, Rusya'nın Ukrayna'nın doğusunun ve güneyinin büyük bir bölümünü ele geçirmeye çalışan Rusya’ya karşı direnişin sembolü haline gelmişti.
Ağır bombardıman altında, savaşçılar ve siviller haftalarca tesisin altındaki derin sığınaklarda ve tünellerde mahsur kalmıştı.
Ukrayna’nın Donetsk bölgesindeki Rus yanlısı güçler de Cumartesi sabahı, Mariupol'da kuşatma altındaki Azovstal çelik fabrikasından 50 kişinin daha bugün tahliye edildiğini bildirmişti.
Rusya’nın Donetsk Halk Cumhuriyeti olarak tanıdığı bölgenin, ayrılıkçı yetkilileri, Telegram'da yaptıkları açıklamada, şu ana kadar toplam 176 sivilin çelik fabrikalarından tahliye edildiğini söylemişti.
Mariupol, 10 haftalık savaşın en yıkıcı bombardımanına maruz kaldı. Azovstal tesisi, Azak Denizi kıyısındaki stratejik liman şehrinde hala Ukraynalı savaşçıların elinde olan son kale.
Ukrayna askeri komutanlığı ise tanklar ve topçu tarafından desteklenen Rus kuvvetlerinin kentteki son Ukraynalı savaşçılara karşı bugün yeniden Azovstal'a saldırmaya çalıştığını bildirdi.
Tesiste kaç Ukraynalı savaşçının kaldığı belli değil ancak savaşçılar teslim olmayı reddediyor. Ukraynalı yetkililer Moskova'nın, Sovyetler Birliği'nin İkinci Dünya Savaşı'nda Nazi Almanyası'na karşı kazandığı zaferi anma törenleri düzenleyeceği Pazartesi gününe kadar Rus güçlerinin savaşçıları yok etmek isteyeceğinden endişeli.
Birleşmiş Milletler ve Kızılhaç, geçen hafta sonu Azovstal tesisinden sivillerin tahliyesine başlamıştı. Ancak hafta içinde alevlenen çatışmalar nedeniyle tahliyeler durdurulmuştu.
Mariupol Belediye Başkanı bu hafta başlarında, tesiste tahmini 200 kişinin mahsur kaldığını söylemişti. Şu anda kaç kişinin olduğu ise belirsiz.
21 Nisan'da Mariupol'da zafer ilan eden Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, tesisin kapatılmasını emretmiş ve içerideki Ukrayna güçlerini silahsızlanmaya çağırmıştı. Ancak Rusya daha sonra tesise saldırılarına yeniden başladı.
Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov dün, Sovyetler Birliği'nin Ukrayna'nın bazı bölgelerinde Nazi Almanyası'na karşı kazandığı İkinci Dünya Savaşı zaferinin 9 Mayıs’taki yıldönümünü Ukrayna’nın işgal altındaki kısımlarında kutlama planları sorulduğunda, "Mariupol'da Zafer Bayramı'nı kutlamanın da vakti gelecek" dedi.
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı William Burns, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in çatışmayı iki kat arttırarak, Rusya'nın alacağı sonucu iyileştireceğine inandığını söyledi.
Washington'da Financial Times gazetesinin etkinliğinde konuşan Burns, Putin için, "Kaybetmeyi göze alamayacağına inandığı bir ruh hali içinde" diye konuştu.
Doğunun kontrolu için savaş
Mariupol Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrol ettiği doğudaki bölgelerle 2014’te Ukrayna’dan ilhak edilen Kırım arasındaki bağlantıyı sağlıyor. Bu cephe Ukrayna’nın Karadeniz’e çıkışını önlemenin, böylece tahıl ve metal ihracatını sonlandırmanın anahtarı.
Ukrayna Genelkurmay Başkanlığı bugün yaptığı açıklamada, Rus kuvvetlerinin Donetsk ve Luhansk bölgeleri üzerinde tam kontrol sağlamak ve bu bölgeler ile Kırım arasındaki kara koridorunu korumak için Ukrayna'nın doğusunda bir saldırı sürdürdüğünü bildirdi.
Rus kuvvetleri kuzeydoğudaki Harkiv kenti yakınlarındaki yerleşim yerlerine topçu ateşini sürdürüyor. Genelkurmay, Ukrayna güçlerinin karşı saldırı eylemlerini yavaşlatmak için, Ruslar’ın bölgedeki üç karayolu köprüsünü havaya uçurduklarını kaydetti.
Rusya ise Harkiv bölgesindeki Bohodukiv tren istasyonunun yakınında ABD ve Avrupa ülkelerinden gelen büyük bir askeri teçhizat stokunu imha ettiğini açıkladı.
Rusya Savunma Bakanlığı, Odesa yakınlarındaki Daçne'de bulunan üç mühimmat deposu dahil 18 Ukrayna askeri tesisini bir gecede vurduğunu bildirdi.
Ukrayna'nın güney askeri komutanlığı sözcüsü de altı füzenin Odesa'yı vurduğunu söyledi. Sözcü Natalia Humenyuk, dört roketin bir yerleşim bölgesindeki mobilya fabrikasına düştüğünü, diğer ikisinin ise zaten hasar görmüş bir uçak pistine çarptığını söyledi.
Ukrayna güçleri bugün ayrıca, Odesa'nın güneyinde bir kara parçası olan Yılan Adası'nda bir Rus çıkarma gemisine ve füzelerin bulunduğu bir binaya insansız hava aracı saldırılarını gösterdiğini söyledikleri görüntüleri yayınladı. Saldırının ne zaman gerçekleştiğine dair bilgi verilmedi.
Her iki tarafın da sahada yaşananlarla ilgili açıklamalarını bağımsız olarak doğrulamak mümkün değil.
Ukrayna'nın kuzeyindeki Sumi bölgesinde de Rus sınırına yakın iki yerin Rus güçlerince vurulduğu bildirildi.
Vali Dmitro Jivitski bugünkü saldırıda, havadan fırlatılan Rus füzelerinin kullanıldığını kaydetti. Jivitski, Telegram’daki gönderisinde, Miropilske ve Hotin belediyelerine düzenlenen hava saldırılarında bir sınır muhafızının yaralandığını yazdı. Bu açıklama henüz doğrulanmadı.
Rus kuvvetleri, Ukrayna işgalinin başlangıcında bölgenin bazı yerlerinde ilerledikten sonra Nisan ayı başlarında Sumi’den tamamen çekilmişti.
Harkiv bölgesinde de Vali Oleh Sinegubov, dün gece Harkiv şehri ve Skovorodinyivka köyüne üç bombalı saldırı düzenlendiğini söyledi. Sinegubov, saldırı nedeniyle çıkan yangında Grigori Skovoroda Edebiyat Anıtı Müzesi'nin neredeyse yok olduğunu kaydetti.
Skovoroda, 1700'lerde yaşamış bir filozof ve şairdi. Sinegubov, müzenin koleksiyonunun daha güvenli bir yere taşındığı için zarar görmediğini belirtti.
Sinegubov sosyal medyadaki paylaşımında, "İşgalciler, Grigori Skovoroda'nın hayatının son yıllarında çalıştığı ve gömüldüğü müzeyi yok edebilir. Ancak hafızamızı ve değerlerimizi yok edemezler" dedi.
Moldova’da İHA saldırıları
Üst düzey bir Rus komutan geçen ay, Rusya'nın Ukrayna'nın güneyinde tam kontrolu sağlamayı planladığını ve bunun Rusya'nın Moldova'nın ayrılıkçı bir bölgesi olan Transdinyester'e erişimini kolaylaştıracağını söylemişti.
Moldova'daki Rus yanlısı ayrılıkçılar bugün yaptıkları açıklamada, Transdinyester'in Ukrayna sınırı yakınından şüpheli insansız hava araçları tarafından gece boyunca dört kez vurulduğunu söyledi. Transdinyester'de yaklaşık iki haftadır bildirilen benzer olaylar, uluslararası arenada Ukrayna'daki savaşın sınıra yayılabileceği endişelerini arttırdı.
Ukrayna, Rusya'nın savaşı kışkırtmak için sahte bayraklı saldırılar düzenlediğine inandığını söyleyerek olaylarla ilgili suçlamaları reddediyor. Tarafların kendisini dost ülke veya örgüt kimliği altında yanlış tanıtarak sergilediği bir yanıltma operasyonu anlamına gelen ‘‘sahte bayrak’’ iddialarını da Moskova yalanlıyor.
