Elektrikli otomobil üretiminde dünyanın önde gelen markalarından Tesla'nın Avrupa’daki ilk fabrikası Almanya’da açıldı. Başkent Berlin'in güneydoğusunda, Brandenburg eyaletinin Grünheide kentinde kurulan fabrikanın açılışına Başbakan Olaf Scholz, Ekonomi Bakanı Robert Habeck gibi isimlerin yanısıra, Tesla’nın sahibi Elon Musk da katıldı.
Açılış töreninde bir konuşma yapan Olaf Scholz, "Elektrikli vasıtalar hareket özgürlüğünün geleceğini belirleyecek" derken, elektrikli araçlardaki hızlı gelişmelerin küresel çapta talebi arttırmaya devam edeceğini, Tesla’nın Almanya’yı üretim merkezi olarak seçmesinin de ülkenin bu konudaki iddialı konumu güçlendirdiğini söyledi. Elon Musk ise törende fabrikada üretilen ilk 30 aracı sahiplerine verdi.
Tesla’nın ABD’de Nevada ve New York eyaletlerinde iki tesisi bulunurken, ABD dışındaki ilk fabrikasını geçen yıl Çin'in Şanghay kentinde açılmıştı. Avrupa satışlarını hızlandırmak amacıyla Almanya’da kurulan tesisin 12 bin kişiye istihdam sağlaması planlanırken, fabrikada yılda 500 bin "Model Y" adı verilen aracın üretileceği belirtiliyor. Bu sayı Almanya genelinde 2021‘de üretilen tüm elektrikli araç sayısının yaklaşık 2 katına denk geliyor. Fabrikada elektrikli araçların montajının yanısıra akü üretimi yapılması da hedefleniyor.
Çevrecilerin davaları sürüyor
"Gigafactory 4" adını taşıyan fabrika, toplam 300 hektar alanda yaklaşık 92 hektarlık bir ormanlık bölgeyi de kapsayacak şekilde inşa edildi. Tesisin inşaatına 2019’da başlandı; inşaat Almanya standartları için rekor bir süre olan 1,5 yılda sonuçlandı. Tesla’nın yakınlarında bulunan Berlin'in yeni havalimanı BER‘in 2006 yılında başlayan inşaatının tamamlanması 14 yıl sürmüştü.
Tesla tesisinin, daha önce çam ormanıyla kaplı bir alana kurulması çevrecilerin büyük tepkisine neden oldu. Çevreciler, tesis için ağaç katliamı yapıldığını savunuyor ve özellikle otomobillere üretilecek aküler için yıllık yaklaşık 1,5 milyon metreküp suya ihtiyaç olduğunu, bunun da son yıllarda yaz kuraklıklarının vurduğu bölgede orta ve uzun vadeli su sıkıntısına yol açacağını öne sürüyorlar.
Nesli tükenmekte olan kertenkele ve yılanların yaşam alanlarının da yok edildiğini iddia eden çok sayıda çevre örgütü, bugün açılan fabrikanın üretimini durdurması için hala mahkemelerde davalarını sürdürüyorlar. Ancak gözlemciler, Alman hükümetinin desteği nedeniyle üretim sürecinin kesintisiz devam edeceğine kesin gözüyle bakıyor.
Alman otomotiv sektörü zorda
Rusya’nın Ukrayna işgali sürerken Tesla’nın açılışı, Alman otomotiv sektörünün yaşadığı en büyük krizlerden birine rastlaması açısından da dikkat çekiyor. Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya'da, tüm sanayi kollarının lokomotifi olarak tanımlanan otomobil satışları 2021 yılında yüzde 10,1 düşmüştü.
Otomobil satışları, Corona virüsü pandemisinin sektörü olumsuz etkilemeye başladığı 2020 yılında ise 2019'a kıyasla yüzde 20 gerilemişti. Almanya’nın dünyaca tanına otomotiv üreticileri Mercedes, Volkswagen ve BMW, Almanya'daki fabrikalarında geçen iki yıl boyunca, tedarik zincirindeki bozulmalar sebebiyle üretimlerine ara vermek zorunda kalmıştı.
Yarı iletken çip tedarikinde dünya çapında yaşanan kriz nedeniyle, Almanya'daki otomobil üretimi, 1974'te patlak veren petrol krizinden bu yana hiç bu kadar yoğun etkilenmemişti. Otomotiv endüstrisi, Almanya'nın ihracata dayalı ekonomisinde çok büyük bir rol oynuyor ve üretim aşamasında 880 binden fazla işçi çalışıyor. Otomotiv sektörü, toplam katma değerin yüzde 5'ini oluşturuyor.
Elektrikli otomobil teşvik ediliyor
Almanya son yıllarda, iklim politikaları kapsamında emisyon salımı hedeflerine ulaşmak için hem tüketicilere hem elektrikli otomobil üreticilerine pek çok teşvik sunuyor. Liste fiyatı 40 bin Euro’nun altında olan elektrikli otomobil almak isteyenlere teşvik, ortalama 9 bin Euro’yu buluyor. Almanya'da şu anda trafiğe kayıtlı yaklaşık 600 bin elektrikli otomobil bulunurken, Alman hükümeti 2030’a kadar yollarda en az 15 milyon elektrikli araç görmeyi hedefliyor. Almanya toplamda 48 milyondan fazla otomobil trafiğe çıkıyor.
Tesla'nın Avrupa'daki elektrikli otomobil fabrikasının açılmasına paralel, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ile derinleşen enerji krizinin, Alman elektrikli otomobil sektöründeki satışlarda sıçramaya yol açması da bekleniyor. Savaşın etkisiyle küresel piyasalarda petrol ve mazot fiyatları rekor kırarken, Alman sektör temsilcileri tüketicilerin bundan sonra çok daha yoğun bir şekilde elektrikli araçlara yöneleceğini tahmin ediyor.
Ancak Rusya'daki nikel ve paladyum gibi otomotiv sektörünün ihtiyaç duyduğu madenlerin ithalatında yaşanan zorluklarla Ukrayna'da kablo üreten fabrikalarda üretimin durması, elektrikli araba üretiminde daralmaya yol açabilecek bir gelişme olarak görülüyor. Bu nedenle elektrikli otomobillerin fiyatlarında artış yaşanıyor. Tesla, son bir hafta içinde tüm araçların baz fiyatlarında yüzde 3’e varan oranda artış yaptı. Elon Musk, zammı savaş nedeniyle yaşanan hammadde ve lojistik sıkıntıları ile gerekçelendirdi.
