İran’la 2015 yılında yapılan nükleer anlaşmaya geri dönülebilmesi amacıyla müzakerelere bugün yeniden başladı. Avusturya’nın başkenti Viyana’da yapılacak görüşmelerde, taraflar arasındaki uzlaşmazlıklar nedeniyle anlaşma umutları azalıyor.
İran’ın nükleer programını kısıtlamak için 2015 yılında İran’la ABD, İngiltere, Çin, Fransa, Almanya ve Rusya arasında imzalanan anlaşmadan ABD, Başkan Donald Trump döneminde, 2018 yılında çekilmişti.
ABD’nin yeniden anlaşmaya dönmesi ve İran’ın da anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerini yeniden yerine getirmeye başlaması amacıyla taraflar, Joe Biden’ın ABD başkanlık koltuğuna oturmasının ardından Nisan ayında görüşmelere başlamıştı.
Nisan ve Haziran ayları arasında yapılan 6 tur görüşmede bir sonuca varılamadı. Görüşmelere İran’daki Cumhurbaşkanlığı seçimleri nedeniyle ara verilmişti.
İki taraf da öncelikli adım beklentisinde
Bugün yeniden başlayacak görüşmeler öncesinde taraflar ilk adımı karşı tarafın atmasını istiyor. İran, kendisine uygulanan ambargoların kaldırılmasını talep ederken Batılı ülkeler, İran’ın anlaşma şartlarına geri dönmesini istiyor.
Batılı diplomatlar, ilk aşamada İran’ın yaptırımların kaldırılması taleplerinin gerçekçi olmadığını ve yerine getirilemeyeceğini söylüyor.
İran tarafıysa bu konuda ısrarcı. Reuters haber ajansına yeni tur görüşmeler öncesinde açıklamada bulunan ismi açıklanmaya bir İranlı yetkili, “Bizim taleplerimiz son derece net. Karşı taraf, özellikle de ABD, bu anlaşmanın devamını isteyip istemediğine karar vermeil. Anlaşmayı terk edenler onlar oldu. Şimdi geri dönmeli ve tüm yaptırımları kaldırmalılar” dedi.
Bu açıklama üzerine ABD’li diplomat Robert Malley, İngiliz BBC kanalına verdiği demeçte, “Eğer İran bu süreyi baskıyı arttırmak için kullanabileceğini düşünüyor ve bekleyip sonra daha iyi şartlar umuyorlarsa yanılıyorlar. ABD ve müttefikleri buna izin vermeyecektir” dedi. Malley, eğer görüşmelerden sonuç alınamazsa ABD’nin İran’a yönelik yeni yaptırımları devreye sokmaya da hazır olduğunu söyledi.
Öte yandan İran tarafı, Viyana’da İranlı ve ABD’li yetkililerin arasında doğrudan ikili temas olmayacağını da belirtti.
Rus diplomat Mikhail Ulyanoc da konuya ilişkin olarak Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede, görüşmelerin sonsuza dek süremeyeceğine, dolayısıyla süreci hızlandırmak gerektiğine işaret etti.
