Mısır, Fransa'nın terörle mücadele için sağladığı istihbaratı sivilleri hedef almak için mi kullanıyor? Fransız araştırmacı gazeteciler grubu Disclose, internet sitesinden yayınladığı gizli savunma belgeleriyle, Mısır'da iktidarın, Fransa'dan terörle mücadele amacıyla temin ettiği istihbarat ve mühimmat yardımını, "insan taciri olduğundan şüphelenilen sivillerin toplu infazlarla öldürülmesinde kullandığını" yazdı. Savunma Bakanı, iddialar üzerine soruşturma açıldığını duyurdu. Ancak Disclose, hükümetin "Yıllarca istihbarat birimleri uyardığı halde, yüklü silah satışları nedeniyle Fransız iktidarının bu olanları görmezden geldiğini" iddia etti.
Araştırmacı gazeteciler grubu Disclose, internet sitesinde yayınladıkları "en yüksek devlet noktalarından alınan yüzlerce gizli belgeye" dayanarak Msıır hükümetinin sivilleri bombalamasına Fransız ordusunun da ortak olduğunu yazdı. Disclose, Fransız ordusunun 2016'dan bu yana yürüttüğü Sirli operasyonu tarafından sağlanan bilgileri, Mısır hükümetinin, Libya sınırında toplu infazlar için kullandığını bildirdi. Mısır'ın batısıyla Libya arasında bulunan bu çöl bölgesi, sigara, uyuşturucu ve silah kaçakçılığının geçiş bölgesi olarak biliniyor.
Fransa, 2013'teki darbenin ardından, önce eski Cumhurbaşkanı François Hollande, ardından Emmanuel Macron, Kahire rejimiyle yakın ittifaka giriyor. Disclose tarafından yayınlanan belgelere göre, şimdiki Fransız Dışişleri Bakanı, dönemin Savunma Bakanı Jean Yves Le Drian tarafından terörle mücadele amacıyla, Şubat 2016'da başlatılan Fransız istihbarat misyonu "Sirli", topladığı bilgileri Mısır devletiyle paylaşmaya başlıyor.
Sirli operasyonu çerçevesinde Kahire'ye, Libya sınırından gelen terör tehdidini belirlemek için Askeri İstihbarat Müdürlüğü'ne ait "hafif gözetleme ve keşif" uçağı tahsis ediliyor. Gizli bir anlaşmayla gerçekleştirilen bu operasyon çerçevesinde Fransız ordusu, 13 Şubat 2016'dan bu yana 4 Fransız askeri ve 6 sivil personelle, Kahire'nin batısındaki Marsa Matruh askeri üssünden "yerdeki iletişim ve hareketleri tespit etmek için" donatılmış bir Merlin III uçağıyla, gizlice faaliyet gösteriyor.
Ajanlar uyarıyor
Ancak çok hızlı bir şekilde, sınırda kamyonetlerin bombalandığı ve sivillerin öldürüldüğü olaylar ortaya çıkmaya başlıyor. Eylül 2016'da, bir askeri istihbarat ajanı üstlerini, "Mısır yönetiminin sivilleri bombaladığı" konusunda uyarıyor. Mısır sınırında sürdürülen operasyonlarda, Fransız uçaklarına monte edilen füzelerle yüzlerce Mısırlı sivil öldürülüyor. Bölgede görev yapan Fransız ajanları bu durumu Genelkurmay Başkanlığı’na rapor ediyor. Raporda "Mısır hükümetinin önceliği insan kaçakçılarına, ardından kaçak göçmenlere, en son olarak terör gruplarına karşı mücadeleye önem verdiği" belirtiliyor.
Sivillere 19 bombardıman
Disclose tarafından yayınlanan "Egypte papers/Mısır belgeleri", Mısır rejimi tarafından, 2016-2018 yılları arasında, bu bölgede sivillere karşı 19 bombardıman yapıldığını ortaya koyuyor. Operasyonda görev yapan hava kuvvetleri birimleri, 23 Kasım 2017'de bir kez daha "Ordunun istihbaratının teröristlere değil sivillere karşı kullanılmasından duyulan endişe" dile getiriliyor. Macron'un 27 Ocak 2019 tarihli Kahire ziyareti sırasında, Fransız ordusu istihbarat birimleri Savunma Bakanı Florence Parly'yi bizzat uyarıyor ve Parly'den Mısırlı muhataplarına misyonun gerçek gerekçesini hatırlatmasını istiyor.
Disclose, bütün bu uyarıların dikkate alınmadığını ve Fransız ordusunun hala Mısır çölünde konuşlanmaya devam ettiğini belirtiyor. Araştırmacı gazeteciler grubu, "Fransa'nın Mısır hükümetine silah satış ihaleleri nedeniyle olanları görmezden geldiğini" iddia ediyor.
Savunma Bakanlığı'ndan açıklama
Haberler üzerine kamu haber ajansı AFP'ye açıklama yapan Savunma Bakanlığı, "Mısır, diğer birçok ülke gibi, bölgesel güvenlik ve Fransızlar'ın korunması hizmetinde istihbarat ve terörle mücadele alanında ilişkilerimizi sürdürdüğümüz bir ortağımızdır. Güvenlik ve verimlilikle ilgili bariz nedenlerden dolayı, bu alanda uygulanan işbirliği düzenlemelerinin doğası hakkında daha fazla bilgi veremeyiz" dedi. Açıklamada, Savunma Bakanı Parly'nin, Disclose tarafından yayınlanan bilgiler hakkında soruşturma açılmasını talep ettiği de vurgulandı.
Radikal sol parti La France Insoumise milletvekilleri, dönemin Savunma Bakanı, şimdiki Dışişleri Bakanı Jean Yves Le Drian'ın dinlenebilmesi için bir Meclis soruşturması açılmasını talep edeceklerini bildirdi. Milletvekilleri, mevcut Savunma Bakanı Florence Parly’le daha önce bu görevi yerine getiren eski bakanlar Jean-Marc Ayrault ve Sylvie Goulard'ın da dinlenmesini isteyeceklerini kaydetti.
Fransız medyasında geniş yankı
Disclose tarafından yayınlanan belgeler, tüm Fransız medyasında da yankı buldu. Ülkenin en büyük gazetesi Le Monde, iddiaları manşetten "Paris-Kahire anlaşmasının kara yüzü" başlığıyla duyurdu. Le Monde, Mısır'ın insan taciri olduğundan şüphelendiği sivilleri bombaladığı, bunu yapmak için de Fransız ordusunun verdiği askeri yardımı kullandığını yazdı.
Telerama dergisi, "Belgeler, Mısır'ı Libya'dan ayıran bölgede, Kahire'nin işlediği zulme, Fransa'nın suç ortaklığını ortaya koyuyor" ifadesine yer verdi. Kamu radyosu France Culture, "Fransa-Mısır: Tehlikeli İlişkiler" manşetiyle duyurduğu haberinde, "Daha yeni 30 Rafale satışını imzalayan Fransa'nın ödemesi gereken bedel mi bu?" sorusunu sordu. Uluslararası kamu haber kanalı France 24 de, "Mısır'da Sirli Operasyonu: Disclose Fransız operasyonunun sapmasını ortaya koyuyor" başlığıyla haberi verdi.
Fransa-Mısır Silah ticareti
Fransız silah firmalarının ana alıcılarından olan Mısır Hükümeti, Cumhurbaşkanı El Sisi'nin göreve gelmesinden bu yana bu alışverişi hızlandırdı. El Sisi'nin göreve gelmesinin hemen ardından Mısır, 2014-2016 yılları arasında, Fransa'dan Rafale savaş uçakları, avcı uçaklar, bir fırkateyn, 4 korvet, Rusya'ya satılmasına ABD karşı çıkınca Fransa'nın elinde kalan 2 Mistral savaş gemisi satın aldı. Mısır hükümeti, geçtiğimiz Mayıs ayında 4 milyar Euro değerinde 30 Rafale savaş uçağı siparişi daha verdi.
Cumhurbaşkanı Macron, Aralık 2020'de Paris'e gelen El Sisi'ye, kameralardan gizli Fransa'nın en yüksek onur ödülü Legion d'Honneur nişanını takmıştı.
