Son 1,5 yılda Corona virüsü salgını yüzünden zor günler geçiren turizm sektörü, güney Ege ve Akdeniz’de çıkan son orman yangınları nedeniyle bir kez daha yara aldı. Marmaris, Bodrum gibi turizm bölgelerindeki yangınlar, turizmcileri gelecek günler için endişelendiriyor.
VOA Türkçe’ye değerlendirmede bulunan Güney Ege Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (GETOB) Başkanı ve aynı zamanda Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Bülent Bülbüloğlu, yangın öncesinde Marmaris’te tam kapasiteye yakın olan doluluğun yarı yarıya düştüğünü söyledi. Önceden yapılan rezervasyonların yüzde 50’sini kaybettiklerini kaydeden Bülbüloğlu, “Yangın başladığında bayram tatilinin doluluğu otellerimizde devam ediyordu. Bunun da birçoğunu iç pazar misafirlerimiz teşkil ediyordu. Yüzde 90’a yakın dolulukta olan birinci banttaki denize kıyısı olan otellerdeki doluluk, şu an yüzde 50’lere kadar düşmüş durumda. Bu yangının uzun sürmesiyle beraber iç pazardaki ileriye dönük rezervasyonlarımızın da rahatlıkla yüzde 50’sini kaybettik diyebiliriz. Yeni gelen rezervasyonlar da çok sınırlı sayıda, yok denecek kadar az. Yangın esnasında sekiz günlük süre zarfında otelden erken ‘check out’ yapan misafirlerimiz de cabası. Doluluklarımız bayağı düştü” dedi.
“Yurt dışı yeni rezervasyonlarda da zayıflama var”
Marmaris’te yangın bölgelerinde soğutma çalışmalarının sürdüğünü ancak rüzgar hızlandıkça korkularının yeniden arttığını söyleyen Bülbüloğlu, “Bir envanter çalışması henüz yapamadık. Hasarı tespit etmeye çalışıyoruz. Yangın esnasında tedbir için boşaltılan çok otel var. Ama bunların hepsi tekrar aynı gün otellere alındı. Yıkıma uğrayan otel yok diyebiliriz. Su boruları, elektrik panoları yanıp şu an müşteri alamayacak derece altyapı sıkıntısı çeken otellerimiz var. Bunlar da genelde Kumlubük, Turunç bölgelerinde. Bunun haricinde yanmış bir otelimiz yok. Bu Marmaris’in yaşadığı en büyük yangın. Bodrum’daki yangınsa hala devam ediyor” diye konuştu.
Turizm dış pazarını güney Ege’de ağırlıkla oluşturan İngiltere’nin bu yıl salgın nedeniyle Türkiye’ye yeşil ışık yakmadığını hatırlatan Bülbüloğlu, “En son üç gün evvel bir güncelleme yapıldı. Yine kırmızıda kaldık. Yani en iyi ihtimalle İngiltere’den charter seferleriyle Eylül’ün başına kadar misafir gelmeyecek. Dolayısıyla iç pazar bizim en büyük pazarımız. Daha sonra Rusya, Ukrayna ve Polonya geliyor. Bunlarda erken check-out ve rezervasyon iptalleri yaşamadık ama yeni rezervasyon akışında zayıflama var” sözlerini kullandı.
Datça Belediyesi: “Rezervasyonunuzu iptal etmeyin”
Yangınları söndürmek için büyük çaba harcayan bölge belediyelerinden de “Rezervasyonunuzu iptal etmeyin” çağrısı geliyor. Datça Belediyesi, otellerdeki yoğun rezervasyon iptallerinin ardından Twitter'dan “Rezervasyonlarınızı iptal etmeyerek de bize destek olabilirsiniz” mesajını paylaştı. Mesajda, “Başta Marmaris ve Bodrum olmak üzere ekonomisi turizme dayalı ilçelerimiz çok büyük yara aldı. Tatil için bu turistik merkezleri tercih etmeniz oradaki garsona, köylüye, balıkçıya, kısaca halka en büyük desteğiniz olacaktır.Pandemiden sonra bir de yangının vurduğu bu coğrafyayla böyle de dayanışabilirsiniz. Lütfen bizimle olunuz. Dayanışma yaşatır” ifadelerine yer verildi.
“Güney Ege’deki rezervasyonlar Akdeniz’e kayıyor”
Antalyalı turizmcilerse bölgede çıkan yangının otel bölgelerine uzak yaşanması nedeniyle daha rahat. Antalya’da Manavgat ve Gündoğmuş ilçelerindek’ yangından sektörün etkilenmediğini söyleyen Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği Başkanı Erkan Yağcı, “Tabii şu an önceliğimiz yangınların bir an önce söndürülmesi. Temennimiz bu. Antalya bölgesindeki yangınlar turizm bölgelerine uzak olduğu için turizm anlamında şu an misafirlerimiz etkilenmedi. Dolayısıyla misafirlerimiz güvenli bir şekilde tatillerini devam ettiriyorlar. Turizm açısından her şey yolunda. Şu anda aynı şekilde güvenli turizm uygulamalarımız devam ediyor. Yangın turistik alanlara uzak bölgelerde” dedi.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan tatilsepeti.com acentesinin genel müdürü Koray Küçükyılmaz da Güney Ege’de iptal edilen bazı rezervasyonların Akdeniz bölgesine kaydığını belirtti. Küçükyılmaz, “Marmaris’te, Hisarönü’nde veya Orhanlı’da otellerin bizatihi bulunduğu yerlerde yangın varsa, buradaki rezervasyonlar doğal olarak iptal oldu. Yangınların söndüğü yerlerde, Bodrum Güvercinlik’te olduğu gibi sonrasında yeniden misafirlerini almaya başladılar. Manavgat’ta oteller bölgesi içinde olmadı bu yangın. Türkiye o kadar büyük bir coğrafya ki büyük bir alan yanıyor olsa dahi halihazırda toplam rezervasyonlar içerisinde iptaller ve kayıplar, sınırlı bir alanı tarif ediyor. Ama o bölgeye (Güney Ege) yapılmış olan rezervasyonlarda çok ciddi iptaller var. Başka bölgelere, başka destinasyonlara, Kemer’e, Belek’e, Kuşadası’na veya diğer bölgelere rezervasyon kaymaları yaşıyoruz” dedi.
“Eşsiz güzellikleri bir süre göremeyeceğiz, bunun psikolojik etkisi olacak”
Yangının tatilcilerde moral bozukluğu yarattığını kaydeden Küçükyılmaz, “İnsanlar pandemiden çıktılar ve çok sıkılmış durumdalar. O yüzden de tatil yapma ihtiyaçları çok üst seviyede. Tatillerini çok önceden planlayan insanlar var. Tümden iptal edenler olduğu gibi bölge değişikliği yapan misafirlerimize de o imkanları tanıyoruz. Başka otellerde tatillerini yapmak isteyen misafirlerimize yardımcı olmaya çalışıyoruz” diye konuştu.
Yangının yarattığı hasarın hem tatilcilerde hem de turizm sektöründe olumsuz bir psikoloji bırakacağını söyleyen Küçükyılmaz şunları kaydetti: “Bir kere gittiğimizde, yeşille mavinin birleştiği o eşsiz güzellikleri bir süre göremeyeceğiz. Marmaris bölgesi otellerin de olduğu alanlar itibariyle bunu en yakından göreceğimiz alan. Özellikle Antalya Manavgat tarafı, daha fazla kırsal yerleşimin bulunduğu alanlar. O taraflarda çok hissedemeyebiliriz. Bodrum’da ise Mazıdağ, Ören veya Gökova’dan aşağı doğru yarımada tarafı, otel konaklamasının çok fazla olduğu bir alan değil. Oralar yat turizmi ve diğer alanlar açısından baktığınızda önemli, kıymetli yerlerdi. Tabii ki o güzelliklerin hepsi bir şekilde kayboldu. Psikolojik olarak bir etkisinin olacağı kesin.”
“25 milyon turist ve 20 milyar dolar gelir hedefimizde bir değişiklik yok”
Yangınların özellikle güney Ege’de turizmcileri karamsarlığa düşürmesine rağmen Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sezon başında belirlenen turizm hedefinde sapma olmayacağını açıkladı. Marmaris’te bugün (6 Ağustos) turizm sektörü temsilcileriyle toplantı düzenleyen Bakan Ersoy, “25 milyon turist ve 20 milyar dolar gelir hedefimizde bir değişiklik yok. Temmuz sonu itibarıyla hem yabancı ziyaretçi hem de yurt dışı yerleşik Türk ziyaretçi toplamıyla 12-12,5 milyon arası ziyaretçi rakamını yakalamış olacağız. Önümüzde önemli bir Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları var. Başarılı şekilde atlatabilirsek, hedeflediğimiz rakamlara ulaşırsak bu yıl için koyduğumuz turist ve gelir hedefini yakalarız” dedi. "(Marmaris) Bölgedeki yangınlar tamamen kontrol altına alındı ve söndürüldü. Soğutma çalışmalarına devam ediliyor” bilgisini veren Bakan Ersoy, soğutma çalışmalarını tamamladıktan sonra bölgede yangınla ilgili faaliyetlerin bitirileceğini dile getirdi.
Ancak Reuters haber ajansının analizine göre, salgın, yangınlar ve İngiltere'nin Türkiye’yi kırmızı listede bırakma kararıyla birlikte Türkiye'nin bu sene için koyduğu 20 milyar dolarlık turizm geliri hedefi tehlikede. Turizm gelirleri ilk çeyrekte 2,5 milyar dolar, ikinci çeyrekte 3 milyar dolar olmak üzere ilk altı ayda 5,5 milyar dolar oldu. Hedefe ulaşılması için yılın ikinci yarısında 15 milyar dolara yakın turizm geliri elde edilmesi gerekli.
“Devlet yardımları kış aylarına da genişletilmeli”
Devletin yangın bölgeleri için mücbir sebep ilan ederek vergi ödemelerini ertelediğini hatırlatan GETOB Başkanı ve TÜROFED Başkan Yardımcısı Bülbüloğlu, destek kapsamının kış aylarına da genişletilmesini istedi. Otelcilerin sezona umutlarla başladığını ancak yangınlarla umutlarının kırıldığını belirten Bülbüloğlu, “Eğer Eylül, Ekim’den sonra çok fazla bir şey yapamazsak zaten sektör kışın altı ay kapalı olacağı için çok zorlanacağız. Bu yardım kapsamını kışa da almak istiyoruz. Vergiler, kredi ödemelerimiz en azından altı ay ertelensin ki bu kışı atlatabilelim ve 2022 yılına kendimizi sağ salim atabilelim” dedi.
Bakan Ersoy’la yaptıkları toplantıda taleplerini dile getirdiklerini söyleyen Bülbüloğlu, “Özellikle kamu bankalarına olan borçların yeniden yapılandırılması ya da faizsiz olarak ne kadar uzatılmasının sektörde talep edildiğiyle ilgili bir çalışma istediler bizden. Ticaret odalarının da KOSGEB destekleri için ‘miktar arttırılabilir mi’ yönünde Sayın Bakan’dan ricaları oldu. Burası turizm bölgesi olduğu için esnafın yaşaması lazım. Bunun için de bir çalışma yapılıyor. Ama bizim en büyük beklentimiz insanların üzerindeki moralsizliği, tatile çıkmama duygusunu değiştirebilmek. Şu an Marmaris’te sektörde bir şey yok. Şu an Marmaris deniziyle kumuyla yaşayan bir yer. Bunu iç ve dış pazara iyi bir PR ve marketing’le anlatabilmemiz lazım. Dolayısıyla Rusya’dan, Ukrayna’dan yeni rezervasyon akışını hızlandırmamız lazım ki Eylül, Ekim ayları bize can suyu olsun. İç pazarın Ağustos sonu itibariyle okulların başlamasıyla çok zayıflayacağını biliyoruz” diye konuştu. Bülbüloğlu, Bakan Ersoy’un Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) yoluyla iç ve dış pazarda tanıtım atağına geçileceği sözünü verdiğini de aktardı.
