Biden yönetimi, İran’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde birçok adayın seçici kurul tarafından elenmesini eleştirdi ve İran halkı kendi liderlerini seçme konusunda özgür olmalı dedi.
İran’da Anayasayı Koruma Konseyi, 18 Haziran’da yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmaya hak kazanan adayları açıkladı. Konsey 583 aday arasından sadece 7 kişinin seçimlere katılmasına izin verdi. İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney’e bağlı olan 12 üyeli Konsey özellikle ılımlı kanattan çok sayıda ismin adaylık başvurusunu reddetti. Açıklanan adaylar arasında Yargı Erki Başkanı muhafazakar isim İbrahim Reisi ön plana çıkıyor.
Amerikan Sesi İran Yayın Bölümü’nün sorusunu yanıtlayan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü “İranlıların kendi liderlerini seçme hakkını kullanmasına izin verilmeli ve seçim sürecinde de siyasi sürece katılımları sağlanmalı” dedi.
İran’da üyelerinin yarısı Dini Lider Hamaney tarafından seçilen ve denetimi de Hamaney’de olan Anayasayı Koruma Konseyi, ülkede yapılan seçimlere katılacak adayları belirliyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İngiliz Financial Times gazetesinin İran seçimlerine ilişkin sorularını yanıtsız bırakmış ve bu konuda yorum yapmak istememişti. Blinken, seçim sonuçlarının İran’la yapılan nükleer anlaşmaya nasıl etkisi olacağına dair de görüş belirtmekten kaçınmıştı.
ABD Başkanı Joe Biden, Amerika’nın 2015 yılında İran’la batılı ülkeler arasında imzalanan nükleer anlaşmayı yeniden canlandırmak niyetinde olduğunu söylemişti. Bir önceki başkan Donald Trump, 2018 yılında ABD’yi anlaşmadan tek taraflı olarak çektiğini açıklamıştı. Söz konusu anlaşma İran’ın nükleer program kapsamında nükleer silah üretmesini engellemeyi amaçlıyor.
Amerika'nın Sesi'ne 20 Mayıs’ta demeç veren Başkan Biden’a yakın isimlerden biri olan Demokrat David Price, ABD’nin seçim sonrasında İran’ın anlaşma şartlarına uymasını beklediğini dile getirmişti. Price, bunun karşılığında ABD’nin Trump döneminde getirilen yaptırımları da kaldırmasını beklediğini ifade etti.
Trump döneminin son Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ysa Amerika'nın Sesi'ne 17 Mayıs’ta yaptığı açıklamada İran’da yapılacak seçimlerin adil ve şeffaf olmayacağını söylemiş ve “Şaka gibi bir seçim olacak” ifadesini kullanmıştı.
İran’daki ve yurtdışında yaşayan İranlı aktivistler ve insan hakları savunucuları da halkı seçimleri boykot etmeye çağırıyorlar. Son anketler ülkede seçimlere katılımın düşük olacağına işaret ediyor. Katılımın yüzde 40’ın altına düşebileceği ifade ediliyor.
