Hükümetin dün açıkladığı tam kapanma kararı Diyarbakır’da ekonomik kaygıları öne çıkardı. Birçok kişi ekonomik destek verilmemesi halinde açlığa mahkum olacağını düşünüyor.
İlk kez “tam kapanma” adı altında önlem alan hükümet, kararı 29 Nisan saat 19.00’da hayata geçeceğini duyurdu. Adı “tam kapanma” olsa da fabrikalar, marketler, lokantalar gibi birçok işyeri açık kalmaya devam edecek.
Kararın duyulmasıyla birlikte Diyarbakır’da sokaklar hareketlendi. 17 gün boyunca dışarı çıkmayacak olan kent sakinleri, ihtiyaçlarını karşılamak için sokaklara akın etti. Tam kapanma kararı insanların ekonomik kaygılarını da öne çıkardı.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Diyarbakırlılar sağlıktan çok ekonomiyi, 17 gün boyunca destek almadan nasıl yaşayacağını düşünüyor.
Tam kapanmanın çözüm olmayacağını savunan Zübeyir Birdal, “17 günde bu iş çözülmez. Bir hafta kapatıp, bir hafta açıyorlar. Bir günle, iki günde bu iş çözülmez. Aniden düşüp kalkıyor. Hiçbir şey yapamıyorlar. Böyle sürüp gidecek bir iki sene. 17 günde sanki cezaevine giriyoruz. Açlıktan perişan olmuşuz, esnaf ölmüş, ne yapacağız, yapacak bir şey yok?” dedi.
Mehmet Kaya da ekonomik destek verilmesi gerektiğini savunanlardan. Kaya, “Milleti perişan ettiler, ben bunu düşünüyorum. Gerçekten millet perişan oldu. Bu yoksulluktan, bu pandemiden dolayı. Bayram ağzı millet artık isyanlarda. En azından aile başı 5'er milyar hibe etmesi lazımdı ki bu millet geçimini yapsın. Yoksa bu millet ne yapacak? Çoluk çocuk hepsi aç, hepsi içeride oturacak” diye konuştu.
Tedbirleri sağlık açısından doğru bulan Hasan Polat’ın kaygısı da ekonomik. Polat, “Yasaklar sağlık açısından iyidir ancak ekonomik açıdan devletin sosyal görevlerini yerine getirmesi gerekiyor. Bunu yapmış olsaydı çok daha iyi olurdu. Bu ciddi bir sorun yaratabilir, toplumsal bir sorun yaratabilir. Eve kapatıyor, açlığa mahkum ediyor insanları” şeklinde konuştu.
Nezir Gezer, tam kapanma kararının yoksullar düşünülmeden alındığını savunurken Hüseyin Tektaş ise virüsün ortaya çıktığı Çin’de bile yaşamın normale dönmesine rağmen Türkiye’nin halen salgınla mücadele ettiğini söyledi.
VOA Türkçe’ye konuşanların çoğu kararı eleştirirken, destek veren de vardı. Songül Yayık, tam kapanma kararı için geç bile kalındığını vurgulayarak, “Bence çok yerinde bir karar. Vakalar git gide artıyor, yerinde bir karar olmuş. Daha önce alınması gerekiyordu. Yasakların kalkması ile birlikte vakalar arttı. Evde vakit geçireceğiz, hastalanmaktansa evde otururuz” dedi.
Bayramdan hemen önce alınan karardan etkilenen bir kesim de esnaf. Tam kapanma nedeniyle zarara uğradıklarını ifade eden Orhan Çakıl, şunları söyledi: “Bizi büyük bir zarara uğrattı, mağdur olduk. Sezon olduğu için eşya getirmiştik, hepsi duruyor. Bayram için getirmiştik, 17 gün yasak geldi. Satamayacağız, elimizde kalacak. Zararımız büyük inşallah zararımız karşılanır.”
DTSO’dan ekonomik tedbir çağrısı
Bu arada Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Kaya, tam kapanma tedbirleri nedeniyle daralma yaşayan iş dünyasına destek olunması çağrısı yaptı. Yazılı bir açıklama yapan Kaya, önlemleri şöyle sıraladı: “İç ve dış ticaretimizi sekteye uğratmadan salgın ile mücadelede kalıcı bir başarı için aşağıdaki konularda kamusal desteklerin acilen sağlanması gerekmektedir; KGF Kredi ödemelerinin faizsiz olarak 6 ay ertelenmesi, Mayıs ayı vadeli çek ve senetlerin 2 ay süreyle ertelenmesi, SGK ve diğer vergi ödemelerinin ötelenmesi, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu 13. Maddesine göre mücbir sebep ilan edilerek tüm beyan, bildirim ve ödemelerin Ekim 2021 tarihine kadar ertelenmesi, 30 Nisan – 31 Mayıs 2021 tarihleri arasında verilmesi gereken kurumlar vergisi beyannameleri ve sisteme yüklenmesi gereken sicil belgeleri ve E-defter beratları süresinin 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatılması, çek, senet, kredi kartı ve diğer kredi taksitlerinin en az bir ay süreyle faizsiz ertelenmesi, KGF Destekli, düşük faizli kredi desteğinin sağlanması, düşük faizli çek ve senet ödeme kredi imkanlarının sağlanması, elektrik, su ve gaz fatura ödemlerinin 2 ay ötelenmesi, haftasonu açık olan marketlerin ayakkabı, kırtasiye, zücaciye, hırdavat ve giyecek satışı yapan reyonlarının veya bunların bulunduğu katların sokağa çıkma kısıtlamalarının olduğu günlerde satışlara kapatılması.”
