Türkiye’deki onlarca kripto para alım satımı platformundan biri olan Thodex’in faaliyetlerini durdurduğu haberinden kısa süre sonra platformun sahibi Faruk Fatih Özer’in 19 Nisan’da yurtdışına çıkması tüm dikkatleri kripto para dünyasına çevirirken, Cuma günü bir başka platform vebitcoin de faaliyetlerini durdurdu.
Vebitcoin’in internet sitesinde yapılan açıklamada, ‘‘Son dönemde kripto para sektöründe yaşanan gelişmelerden dolayı işlemlerimizde beklenenden çok daha fazla bir yoğunluk meydana geldi. Bu durumun finansal alanda şirket olarak bizi çok zorlu bir sürece sürüklediğini üzülerek belirtmek isteriz. Tüm düzenlemeleri ve hak taleplerinizi gerçekleştirebilmek adına faaliyetlerimizi durdurma kararı aldık. Size en yakın sürede bilgilendirme sağlayacağız’’ dendi.
MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu) Özer’in sahip olduğu şirketten sonra Vebitcoin’in de hesaplarını bloke etti.
Özer ne kadar kripto para ile kaçtı?
İddialara göre, Özer platformda işlem yapan yaklaşık 391 bin kişiye ait 2 milyar dolarla birlikte ülkeden kaçtı. Ancak Thodex’in patronu yayınladığı açıklamayla bu iddiaları “Bırakınız Thodex’in işlem hacmini tüm Türkiye’deki kripto para platformlarının işlem hacmi bu seviyede değildir” diyerek reddederken birkaç gün içinde Türkiye’ye döneceğini öne sürdü.
Yurtdışında ortaklık görüşmesi yapacağını savunan Özer, henüz Türkiye’ye geri dönmezken İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturma başlattı.
İçişleri Bakanlığı da çok seri hamlelerde bulundu.
Soylu: ‘‘Özer’in 31 milyon lirasına el kondu, Türkiye’ye getirilir inancındayız’’
Önce Emniyet Genel Müdürü Mehmet Aktaş, Özer’in hala bulunduğu ülke sanılan Arnavutluk’taki mevkidaşıyla görüştü ardından da İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Arnavutluk İçişleri Bakanı Bledar Cuci ile telefonda konuştu.
AFAD’ın İstanbul merkezinde gazetecilere açıklamalarda bulunan Soylu, ‘‘Şahsın Türkiye'de 3 ayrı hesapta bulunan 31 milyon lirasına el konuldu. Oraya girerken de 290 bin dolar civarında bir beyanda bulunmuş. Onu da biliyoruz. Onu da oradan teyit ettik. Tabi orada şimdi Arnavutluk güvenlik güçleri bu konudaki hazırlıklarını yapıyorlar. Zannediyorum ki bu konuda inşallah yakalanması gerçekleştirilir ve Türkiye'ye getirilir inancındayız’’ dedi.
İçişleri Bakanı, Özer’in ne kadar para ile yurtdışına çıktığının araştırıldığını da ifade etti.
Türkiye'nin talebi üzerine Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı) Thodex'in kurucusu Özer hakkında kırmızı bülten çıkardı.
Kavcıoğlu: ‘‘Bizi çok rahatsız eden bir para trafiği var, daha geniş bir düzenleme üzerinde çalışılıyor’’
Türkiye’nin kripto para piyasasını düzenlemekte geciktiği yönünde görüşler son günlerde sık sık dile getiriliyor.
TRT Haber, A Haber ve CNN Türk ortak yayınına katılan Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, kripto para yeni düzenlemelerin hazırlanmakta olduğunu duyurdu.
Prof. Kavcıoğlu, ‘‘Belli normlar, kurallar belirliyoruz. Sermaye arttırımı olabilir, sermaye yeterlik gibi kriterler belirlenebilir. Üzerinde çalışıyoruz. İki şey yaptık. Bir, kripto parayla elbise ve benzeri şeylerin alımını yasakladık. İkincisi, ödeme kuruluşlarının bu işe aracılık etmesini yasakladık. Daha geniş bir düzenleme üzerinde çalışılıyor. Bir kere tanımı yok. Bu bir varlık mı, mal mı, nerede saklayacaksınız? Bunların hepsi çok muğlak. Bunlarla ilgili düzenlemeler yapılırken, sıkıntılı durumlar var. İki hafta içerisinde düzenlemeler sanırım bir noktaya gelecek. Dışarıya müthiş bir para trafiği var. Şu an bizi çok rahatsız eden bir para trafiği var. Giden paranın nereye, kime gittiğini bilmiyorsunuz. Çin yasakladı, Hindistan yasakladı. Biz bir iki hafta içerisinde bir noktaya getireceğiz düzenlemeyi’’ dedi.
İsmail Hakkı Polat: ‘‘İnterdisipliner bir düzenlemeye ihtiyaç var’’
Kadir Has Üniversitesi’nde kripto paralar üzerine ders veren öğretim görevlisi İsmail Hakkı Polat, disiplinler arası bir düzenlemenin gerekli olduğu kanısında.
VOA Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Polat, ‘‘Son döneme kadar Türkiye isabetli politikalar uyguladı. İnsanların bu sistemi anlaması için çok liberal bir ortam sundu. Ancak sektörde pandemi öncesi bir milyondan insan varken şimdi bu altı milyona çıktı. Ancak teknoloji ve altyapı yatırımları aynı ölçüde artmadı. Bundan sonra öncelikle düzenleyici kurumların donanım ve yeterliliklerini geliştirmesi gerekiyor. Bugüne kadar Hazine ve Maliye düzenlemeleri, sermaye piyasası düzenlemeleri hep belli kulvarlarda. Burada ise bütüncül bir bakış gerekiyor. Yalnızca Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Kurulu, BDDK, MASAK tek başlarına değil tüm kurumların bir araya gelip kripto paranın nasıl bir araç olduğunu anlamalılar. Kripto para ve blockchain için özel bir varlık tanımı yapılıp öyle düzenleme yapılmasını ihtiyaç var. Bu interdisipliner bir düzenleme olmalı. Yerli kripto alım satım platformları güçlendirilmeli yoksa insanlar yabancı platformlara kaçıyor. Unutmadan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları ancak kendi hukukunda hakkını arayabilir, yabancı platformlarda bu mümkün olamayabilir. Çok uzun ve meşakkatli bir yolumuz var’’ diye konuştu.
‘‘Mağduriyet yaşayanlara sükunet tavsiye ediyorum’’
Thodex’in işlemlerini kapatmasının ardından kripto para sektörü üzerinde yaratılan paniğin herkese zarar vereceğinin altını çizen İsmail Hakkı Polat, başta mağdurlar olmak üzere tüm tarafları sükunetlerini korumaya davet ediyor.
Kadir Has Üniversitesi öğretim görevlisi, ‘‘2021, kripto paranın altın yılı oldu. ‘Ben para kazandım, sen de gel’ motivasyonuyla birlikte bir anda zengin olmak isteyen herkes soluğu kripto parada aldı. En büyük sıkıntı tam da bu; insanlar sistemi anlamadan, mekanizmayı çözmeden, kripto paranın neden ne zaman yükseleceğini bilmeden evlerini arabalarını satıp bu işe girdiler. Ama her sabahın bir gecesi her yazın bir kışı var. Baharın neden geldiğini bilmeyen kışın ne zaman geleceğini bilmiyor ama senin için de kış olacak. O yüzden sen de uzak dur. Şimdi bu saatten sonra mağduriyet yaşamalarını tavsiye ederim. Sükunet en iyisi. Thodex’in Türkiye’deki hesaplarına el koydular. Kaçırıldığı belirtilen varlık kaç kişiyi ilgilendiriyor? 391 kişinin hesabının olduğu söyleniyor. Ama bunların bir bölümü boş olabilir. Bir bölümünde çok küçük meblağlar olabilir. Bunlar araştırma genişletildikçe anlaşılacak. Devlet mutlaka en elzem durumdakilerden başlayarak bunların tasfiyelerini yapacaktır’’ dedi.
İsmail Hakkı Polat, finansal teknoloji okur yazarlığının artmasının mağduriyetleri azaltacağının da altını çizdi.
‘‘Medyanın yaptığı yayıncılık zaten mağdur olan insanların daha da büyük paniğe kapılmalarına sebebiyet veriyor’’
Kadir Has Üniversitesi öğretim görevlisi, medyanın da Thodex olayında kötü bir sınav verdiğini düşünüyor.
Polat, ‘‘Medya gerçekten bu sınavdan çaktı. Öncelikle bu 2,8 milyar dolar iddiası nereden çıktı? Kim çıkardı? Hangi bilgiye dayanıyor? Kaynak nerede? Devlet yetkilileri dahi henüz bu rakamı doğrulamış değil. Dünya kripto para piyasası 2 trilyon dolar. Türkiye’de ilk beşe giremeyen bir kripto para alım satım platformun sahibi bu sektörün tüm dünyada sahip olduğu hacmin binde biri ile kaçıyor. Bu büyüklükte bir rakam mümkün değil ama Türkiye’deki finans kanalları dahi bunu sorgulamadı. Bakın bundan önce de bu sektörde dükkanı kapatıp giden oldu, bundan sonra da olacak. Ne ilk batan kripto para alım satım platformu olacak ne de son. Ama rakamların şehvetine kapılıp onun peşinden gidilince hakikat kayboluyor. Tabii bu zaten mağdur olan insanların daha büyük bir umutsuzluğa düşmelerine ve daha büyük paniğe kapılmalarına sebebiyet veriyor’’ dedi.
‘‘Türkiye’deki regülatör kurumların buradaki piyasaları inceleyip buna yönelik belki lisanslama yapması gerekiyor’’
Bahçeşehir Üniversitesi’nden Bora Erdamar da düzenlemelerin önemine dikkat çekiyor.
BCIST Center direktörü, ‘‘Kripto para eko sisteminin gri bir alan olduğunu kabul etmekle birlikte burada mutlaka işin beyaz tarafıyla siyah tarafını net ayrımı yapılmalı. Bir yandan bu alan aslında finansal teknolojiler konusunda çok önemli fırsatlar barındırıyor bir yandan da kısa yoldan zengin olma isteğindekilerin dolandırıcılar tarafından da sömürülmesini yol açabiliyor. Bu sebeple bu alanda bir düzenleme gerekiyor. Türkiye’deki regülatör kurumların buradaki piyasaları inceleyip buna yönelik belki lisanslama yapması gerekiyor. Özellikle kripto para alım satımlarında zorunlu karşılık gibi teminat belirli oranda miktarının borsada tutulması gibi dünyada da örneklerini gördüğümüz çeşitli uygulamaların Türkiye’de de hayata geçirilmesi söz konusu olabilir. İnsanlar asla ve kata bütün kripto paralarını tek bir borsaya bağlamasınlar. Finans piyasalarının temel kuramı, yumurtaları daima çok sepette taşımak hep akılda tutulmalı’’ dedi.
