Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, NATO Dışişleri Bakanları toplantısı sırasında görüştüğü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’a, Ankara’nın Rusya’dan satın aldığı S-400 hava savunma sisteminin tamamlanmış bir anlaşma olduğunu söylediğini aktardı.
ABD’de yeni yönetimin göreve başlamasından bu yana Blinken’la ilk kez yüz yüze görüşme yapan Çavuşoğlu, Brüksel’deki görüşmenin ardından gazetecilere açıklamalarda bulundu. Çavuşoğlu, Türkiye ile ABD’nin derin anlaşmazlık yaşadığı S-400 alımı konusunda, Türkiye’nin bu sistemi neden satın almak zorunda kaldığını Amerikan tarafına bir kez daha hatırlattıklarını belirtti. Çavuşoğlu, “S-400’lerin satın alındığını ve bu işin bittiğini bir kere daha söyledik” dedi.
Blinken’la görüşmelerinin yapıcı geçtiğini ifade eden Çavuşoğlu, Ankara’nın savunma alanında gelecekteki ihtiyaçlarını öncelikle NATO müttefiklerinden karşılamayı istediğini ve Washington’la aralarındaki görüş ayrılıklarını konuşmaya devam etmeleri gerektiği hususunda mutabık kaldıklarını kaydetti.
Anadolu Ajansı’nın haberine göre Çavuşoğlu ayrıca, Türkiye ya da ABD’de daha geniş kapsamlı bir toplantı düzenlenmesi konusunda mutabık kaldıklarını açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan daha önce yapılan açıklamada, Blinken’ın görüşmede Ankara’ya Rus S-400 füze savunma sistemlerini elinde tutmaması konusunda yeniden uyarıda bulunduğu kaydedilmişti. Washington, S-400 konusunu tartışmak üzere çalışma grubu kurulması önerisini de defalarca reddetmişti.
Açıklamaya göre Blinken ayrıca Türkiye’nin kısaca İstanbul Sözleşmesi olarak bilinen Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi’nden çıkmasına ilişkin kaygılarını ifade etti. İki bakan, Suriye ve Afganistan’daki ortak çıkarlarını, NATO müttefikleri Türkiye ve Yunanistan arasındaki ön görüşmeleri, demokrasi ve insan haklarını ele aldı. Blinken, demokratik kurumların ve insan haklarına saygı gösterilmesinin önemini vurguladı. İki bakanın, gelecek ay İstanbul’da yapılması planlanan Afganistan toplantısını da konuştuğu belirtildi.
Ankara, Başkan Joe Biden yönetimi altında Washington’la daha iyi ilişkiler kurmayı istediğini belirtiyor. Ancak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Biden, ABD’de yeni yönetimin göreve başlamasından bu yana hala görüşmedi.
“AB zamana oynamayı bırakmalı”
Çavuşoğlu gazetecilere açıklamalarında AB konusuna da değindi. Dışişleri Bakanı, AB liderlerinin Ankara’yla ilişkileri de masaya yatıracağı zirveden bir gün önceki açıklamasında, AB’nin artık zamana oynamaması ve ilişkileri olumlu ivmeyi geliştirmeye yönelik somut adımlar atması gerektiğini söyledi.
AB, Türkiye ile AB üyesi Yunanistan arasındaki Doğu Akdeniz gerilimi nedeniyle Ankara’ya yaptırım tehdidinde bulunmuştu ancak daha sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daha yapıcı bir ton sergilediği gerekçesiyle yaptırım planlarının askıya alındığı haberleri çıkmıştı.
AB liderlerinin zirve toplantısı öncesinde hazırlanan raporda da, AB üyeliğine aday ülke Türkiye'yle daha derin ticari ilişkiler kurulması amacıyla müzakerelerin başlatılması gerektiği, ancak Ankara'nın AB çıkarlarına ters yönde hareket etmesi durumunda Türkiye'ye ekonomik yaptırımlar uygulanmaya hazırlıklı olunmasına ihtiyaç olduğu vurgulanıyor.
Çavuşoğlu, Türkiye ve AB tarafından olumlu adımlar atıldığına işaret ederek, şimdi zamana oynama ve koşullara bağlı açıklamalar yapmak yerine AB’nin belirli alanlarda somut adımlar atmasının gerektiğini belirtti.
Vize serbestisi ve gümrük birliği anlaşmasının yenilenmesi hedeflerinin hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, AB’nin 2016 yılında Türkiye’yle imzaladığı mülteci anlaşması çerçevesinde verdiği sözleri tutması gerektiğinin de altını çizdi.
Çavuşoğlu ayrıca, Türkiye’nin Kıbrıs konusunda gelecek ay AB öncülüğünde yapılacak görüşmeler öncesinde yapıcı bir yaklaşıma sahip olduğunu kaydetti ancak “Kıbrıslı Türkler’in haklarını korumaya son derece kararlı” olduklarının mesajını da verdi.
Yunanistan Başbakanı’ndan Türkiye açıklaması
Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis de zirve öncesinde yaptığı açıklamada, AB’nin, Türkiye’yle ilişkiler konusunda, bir yandan daha derin ticari ilişkiler kurulması diğer yandan ekonomik yaptırımlar tehdidini içeren iki kulvarlı yaklaşımı uygulaması gerektiğini söyledi.
Miçotakis, Güney Kıbrıs Rum yönetimi lideri Nikos Anastasiadis’le görüşmesinin ardından yaptığı açıklamada, “Kıbrıs Cumhurbaşkanı’yla yarınki Avrupa Konseyi zirvesinde ülkelerimizin ve bir bütün olarak AB’nin, iki kulvarlı yaklaşımın güvenilir şekilde uygulanmasında ısrar etmesi gerektiği yönünde mutabık kaldık” diye konuştu.
Miçotakis, gerilimi düşürme girişimi kapsamında Türkiye’nin araştırma gemilerini Kıbrıs açıklarından geri çekmesiyle ilgili olarak da “bunun önemli bir gelişme olmadığını ancak bu durumun sürüp sürmeyeceğinin görülmeye muhtaç olduğunu” belirtti.
