Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Batı ülkelerini, tutuklu muhalefet lideri Aleksey Navalny'yi, Moskova’yı "dize getirmek" için kullanmakla suçladı. Putin, Corona virüsü aşısı Sputnik V'in geliştirilmesi dahil ülkesinin son dönemdeki çeşitli başarılarının, Moskova karşıtlarını "rahatsız etmeye başladığını" savundu.
Rus liderin bu sözleri, Putin yanlısı olduğu iddia edilen kalabalıkların devlet kontrolundaki medya organlarında yayınlanan ve internette paylaşılan bir dizi video görüntüsünün ardından geldi. Görüntülerde yer alan bazı kişiler, katılım göstermeleri için kandırıldıklarını dile getirmiş ve gösterilerin düzmece olduğu öne sürülmüştü.
Kimileriyse fabrika patronlarının kendilerine gösteriye katılmaya zorladığını ve başka seçenek vermediğini söyledi.
Rusya'daki bağımsız medya organları, Kremlin ve iktidar partisi Birleşik Rusya’nın videoların çekilmesi talimatı verdiğini bildirdi. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise iddiaları yalanladı ve video kayıtlarıyla hiçbir ilgileri olmadığını söyledi.
Putin yanlısı video kayıtlarından biri, Sibirya'nın Barnaul şehrinde bir kimyasal madde fabrikasında çekildi. Kasaba, geçen ay Navalny'yi destekleyen büyük bir protesto eylemine sahne olmuştu. Videoda fabrika işçilerinin vatan şarkıları söyledikleri, "Rusya, Rusya, bu kelimede ne kadar çok güç ve kuvvet var" şeklinde sloganlar attıkları görüldü.
Bir başka video ise Moskova'da kaydedildi. Kutafin Moskova Devlet Hukuk Üniversitesi öğrencileri, Rusya'nın Corona virüsü aşısı geliştirmesini kutlamak için davet edildiklerini, ancak çağrıldıkları noktaya vardıklarında, kendilerinden Putin yanlısı sloganlar atmalarının istendiğini anlattı.
Huzursuzluğun nedenini salgına bağladı
Öte yandan Putin, devlet televizyon kanalı Rossiya 24'e verdiği söyleşide, Rusya'daki yaşam standartlarının düştüğünü kabul etti; bunun dünyadaki başka ülkelerde olduğunu da söyledi ve nedenini Corona virüsü pandemisine bağladı.
İnsanların hüsrana uğramasını normal karşıladığını söyleyen Putin, ancak Rusya'nın düşmanlarının Navalny'ye destek vermek için protestoları kışkırttığını söyledi. Zehirlendikten sonra Almanya'da tedavi altına alınan Navalny, geçen ay Rusya'ya dönüşünün hemen ardından tutuklanmıştı.
İnsanların bir kriz sırasında karşı karşıya kaldıkları sorunlar nedeniyle yetkilileri suçlamasının son derece normal olduğunu söyleyen Putin, buna karşın Moskova'nın düşmanlarının "tükenmişliği, hayal kırıklığını ve memnuniyetsizliği" birer silah haline getirmeye çalıştığını kaydetti; "Aynen bunu yaptılar! Tabii ki yapacaklardı. Buna güveniyorlardı" diyen Putin, "Biz güçlendikçe bizi dizginleme politikası da güçleniyor" şeklinde konuştu.
Putin'in sözleri, Navalny'nin zehirlendikten sonra tedavi gördüğü Almanya'dan dönüşü üzerine Kremlin'in başlattığı medya kampanyasının bir yansıması olarak görülüyor. 44 yaşındaki Navalny, kendisini zehirleyenlerin Rus yetkililer olduğunu iddia etmişti. Ancak Kremlin bu iddiayı reddediyor. Navalny'nin yaklaşık 3 yıllık hapis cezasına çarptırılması Rusya çapında geniş kapsamlı protesto gösterilerine yol açmış, 10 binden fazla kişi tutuklanmıştı. Avrupa ve ABD, Rusya'nın protestocuların üzerine militanca gitmesini uluslararası arenada kınamıştı.
Uzmanlar, Kremlin ve devlet kontrolundaki medyanın Navalny ve destekçilerini Batılı güçlerin aygıtları olarak yansıtmak için yoğun çaba harcadıklarını söylüyor. Uzmanlara göre Kremlin'in desteklediği medya organlarınca benzer teknikler, Ukrayna'nın Putin müttefiki Devlet Başkanı Viktor Yanuşenko'nun görevden uzaklaşmasını destekleyen protestocuları karalamak için Ukrayna'da da kullanılmıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise geçen hafta CNN'e yaptığı açıklamada, Kremlin'in Rusya'daki mevcut siyasi çalkantıların suçunu dış güçlerin üzerine atmasının bir hata olduğunu dile getirmişti. Blinken, "Ruslar, seslerini duyurmanın yollarını arıyor. Sistem ise şu anki yapısıyla buna izin vermiyor, bunu istemiyor" demişti.
Blinken, sözlerine, "Bu temelde Rusya, Rus halkı ve onların geleceğiyle ilgili bir durum. Bizimle ilgili değil. Rus hükümetinin olan bitenin sorumluluğunu ister Amerika olsun ister Avrupalı ortakları ya da başkaları, dış güçlerin üzerine atması hata olur" şeklinde konuşmuştu.
Ukrayna benzetmesi
Rusya Güvenlik Konseyi Başkanı Nikolay Patruşev, geçen ay yaptığı açıklamada, Navalny protestolarını Ukrayna'da 2013-2014 yıllarında patlak veren Meydan protestolarıyla karşılaştırmış, diğer Kremlin yetkilileriyle beraber Batılı ülkeleri protestoları kışkırtmakla suçlamıştı.
Haftalık yayınlanan Argumenti i Fakti adlı devlet kontrolundaki gazeteye açıklama yapan Patruşev, Batı'nın Rusya'yı istikrarsızlaştırmak, sosyal çalkantılar, grevler ve yeni Meydan'lar yaratmak için Navalny'ye ihtiyacı olduğunu söylemiş, "Bunun nelere yol açabileceğini Ukrayna örneğinde gördük, Ukrayna özünde bağımsızlığını kaybetti" demişti.
Rus medyası Ukrayna'da da özellikle ülkenin doğusundaki Donbass bölgesinde "kendiliğinden oluştuğu" süsü verilen planlı gösterilerle Yanukoviç'e destek verilen video görüntülerini yayınlamıştı.
Rusya'daki siyasi aktivistler, Putin yanlısı video kayıtlarının yayınlanması ve internette paylaşılmasının, Navalny destekçilerinin ve Kremlin muhaliflerinin mahallelerde toplanma çağrılarına karşı bir taktik olarak geliştirildiğini söylüyor.
Navalny’nin ekibi strateji değiştiriyor
Navalny'nin ekibinden geçen hafta yapılan açıklamada, dev protesto eylemleri düzenlemek yerine bundan böyle strateji değiştirileceği ve mahallelerde kendiliğinden kalabalıkların oluşmasının destekleneceği açıklanmıştı.
Açıklamada büyük çaplı gösterilerin güvenlik güçleri için daha kolay hedef haline geldiği, tutuklama ve gözaltı riskinin daha yüksek olduğu belirtilmişti.
Navalny destekçisi Leonid Volkov, geçen Cuma YouTube'da yayınlanan bir videoda, "Kremlin mahallelerde kendiliğinden oluşan el fenerli kalabalıklardan çok korkuyor" dedi. Bu gibi kalabalıkların sergilediği neşe, umut ve kaygısızlığın yeni destekçiler çekmede etkili olacağını belirten Volkov, yetkililerin bu tür eğilimleri bastırmasının zor olacağını söyledi. Kimi Navalny destekçileri, taktik değiştirme konusunda tereddüt etmiş, ancak Kremlin'den gelen sert yanıt, bu değişikliğe ilişkin tedirginliği gidermeye başlamıştı.
Rus devlet medyası, son üç gündür mahallelerde el fenerli gösterilere oldukça geniş yer ayırıyor; Volkov ve diğer Navalny yanlılarını, Batılı sahiplerinden talimat alarak hareket etmekle suçluyor.
Rusya İçişleri Bakanlığı ve Başsavcılık Dairesi geçen Perşembe günü, "kısa süre içinde düzenlenmesi planlanan izinsiz kitlesel etkinliklere" karşı uyarı mesajı yayınladı.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise Cuma günü yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin Rusya'ya karşı yaptırımlara başvurması durumunda Kremlin'in birlikle ilişkileri koparmaya hazır olduğunu kaydetti.
