ABD ve Rusya arasında stratejik nükleer silahları kısıtlamayı amaçlayan Yeni START antlaşmasının süresinin beş yıl daha uzatılması için anlaşma sağlanmasının ardından hem Beyaz Saray hem de Dışişleri Bakanlığı Rusya’dan Amerikalı tutukluları serbest bırakması konusunda adım atmasını beklediklerini kaydetti.
Beyaz Saray basın sözcüsü Jen Psaki, anlaşmanın uzatılması kararının ardından Rusya’da gözaltına alınan Amerikan vatandaşlarının acilen serbest bırakılmasını istedi.
Rusya’da bir mahkeme ABD donanmasının eski üyelerinden Trevor Reed’i Temmuz ayında iki polisin hayatını tehlikeye atmakla suçlamış ve dokuz yıl hapis cezasına çarptırmıştı. Bir diğer eski donanma mensubu Paul Whelan ise Haziran ayında casuslukla suçlanmış ve 16 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Psaki, Yeni START anlaşmasının ardından bu iki Amerikalı’nın serbest bırakılmasının Rusya’nın ikili ilişkilerdeki zor sorunları aşmaya hazır olduğunu göstereceği yorumunu yaptı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price da ABD’nin Rusya’da tutuklu bulunan Amerikan vatandaşı Paul Whelan’ın avukatlarına erişimine izin verilmesi için Rus yetkililere başvuru yaptığını bildirdi.
Dışişleri Bakanlığının basın toplantısında ayrıca Kuzey Akım 2 projesi ve ABD’nin Afganistan’dan asker çekme planları da konuşuldu.
‘‘Kuzey Akım 2 projesinin devam etmesi yaptırımları getirebilir’’
Price, ABD’nin Rusya’nın doğalgazını Avrupa’ya taşımak amacıyla inşaatına başladığı Kuzey Akım 2 projesini tamamlama çalışmalarını gözlemleyeceğini, bu faaliyetlerin devam ettiğinin anlaşılması durumunda yaptırımlar konusunda karar verileceğini belirtti.
Kuzey Akım 2 projesi için Demokrat Başkan Joe Biden’ın ‘‘kötü bir anlaşma’’ sözlerini yineleyen Price, ABD’nin müttefikleri ve ortaklarıyla Avrupa’nın enerji güvenliğini korumak için birlikte çalışacağını belirtti.
Kuzey Akım 2 projesinin mevcut Kuzey Akım sualtı boru hattının kapasitesini ikiye katlaması ve Ukrayna’yı baypas ederek Avrupa’ya Almanya üzerinden doğalgaz satışını mümkün hale getirmesi bekleniyor. Bu durum Kiev’i önemli transit gelirinden mahrum edecek.
Eski Başkan Donald Trump’ın imzaladığı yaptırımlar nedeniyle boru döşeyen şirketlerden Allseas projeden ayrılmış, 2019’un sonunda boru hattının inşası durdurulmuştu. Geçen ay Almanya sularında boru hattının 2,6 kilometrelik bir kısmının döşenmesiyle projenin inşası yeniden başlatılmış oldu.
Projenin yüzde 90’ı tamamlandı, ancak hala Danimarka sularına 100 kilometre kadar sualtı borusu döşenmesi gerekiyor.
Afganistan’daki ABD askerlerinin durumuyla ilgili karar alınmadı
Price, Afganistan’daki ABD askerlerinin sayısıyla ilgili bir kararın henüz alınmadığını söyledi. Kongre’den çıkan partilerüstü bir rapor Washington’a eski başkan Trump’ın yönetiminin tüm ABD güçlerini 1 Mayıs’a kadar Afganistan’dan çekme planını erteleme çağrısı yapmıştı.
‘‘Şu an Afganistan’daki asker sayımızla ilgili bir karar alınmadı’’ diyen Price, Biden yönetiminin Trump yönetimi tarafından müzakere edilen ABD-Taleban anlaşmasıyla Afganistan’dan asker çekilmesini yeniden değerlendirmekte olduğunu bildirdi.
Beyaz Saray’dan 23 Ocak’ta yapılan açıklamada ABD’nin Taleban’la geçen yıl yapılan barış anlaşmasını yeniden gözden geçireceği belirtilmişti.
Taleban, ise yaptığı açıklamada, 2020 yılı Şubat ayında Amerika'yla yaptıkları anlaşmada "işgalci" Amerikan askerlerine Afganistan'dan "güvenli bir çıkış yolu" sunma taahhüdünde bulunduklarını, anlaşmayı gözden geçirecek olan Biden yönetiminin Trump döneminde varılan koşullara uymasını beklediklerini söylemişti.
ABD ve Taleban arasında 2020 yılının Şubat ayında yapılan anlaşma Taleban’ın terörle mücadele konusunda vereceği garantiler karşılığında ABD güçlerinin 2021 yılının Mayıs ayına kadar Afganistan’dan ayrılmasını öngörüyor.
''Tek-Çin politikası değişmedi''
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Price ayrıca ABD’nin Tayvan konusunda tek-Çin politikasının değişmediğini söyledi.
Biden yönetimi tarafından 23 Ocak’ta yapılan açıklamada ABD’nin Çin’in askeri baskısıyla karşı karşıya olan Tayvan’da güçlü desteği vurgulanmış, ABD’nin adaya yönelik uzun dönemli politikasından ise söz edilmemişti.
ABD’nin hala bu politikasını sürdürüp sürdürmediği sorulduğunda Price, ‘‘Politikamız değişmedi’’ dedi.
Price, Çin’in eylemlerinden sorumlu tutulabilmesi için ABD’nin BM Büyükelçisi’nin adaylığının Senato’da onaylanması gerektiğini de kaydetti.
ABD Dış İlişkiler Komisyonu, Biden’ın BM adayı Linda Thomas-Greenfield’in onay oturumunu Perşembe gününe ertelemişti. Bu da adaylığın onaylanmasının gelecek haftayı ya da daha ileri bir tarihi bulabileceği yorumlarına neden olmuştu.
