Myanmar’da ordunun iktidara el koymasını darbe olarak nitelendiren ABD Dışişleri Bakanlığı, bu ülkeye yapılan yardımı gözden geçirecek. Üst düzey dışişleri bakanlığı yetkilisi Arakan (Rohingya) Müslümanları’na yönelik insani yardım programlarınınsa devam edeceğini açıkladı.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın Myanmar’da yaşananları darbe olarak nitelemesi, ABD’nin bu ülkeye yaptığı yardımı yasa gereği otomatik olarak sınırlandırıyor.
Yetkililer, Myanmar’da demokrasiyi teşvik eden yardım programların ve Arakanlar’a yapılanlar dahil olmak üzere insani yardım programlarının devam edeceğini belirtiyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, gazetecilerle yapılan bilgilendirme toplantısında, “Burma’nın askeri liderlerinden küçük bir grup kendi çıkarlarını halkın iradesi ve refahının önüne almıştır. Başkan Biden’ın da söylediği gibi, Burma’nın askeri liderleri ve onlarla bağlantılı şirketlere ilişkin mevcut yaptırım duruşumuzu dikkatli bir şekilde gözden geçirmek dahil sorumlulara karşı adım atacağız” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Washington’un Myanmar’daki askeri darbenin liderleri ya da devrilen hükümet liderleriyle doğrudan irtibatta olmadıklarını belirtti.
Cumhuriyetçi McConnell’dan yaptırım çağrısı
ABD Başkanı Joe Biden, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Myanmar’da “demokrasiye yönelik ilerlemeden geri adım atılması yaptırım uygulamalarının derhal gözden geçirilmesini gerekli kılacaktır” ifadelerini kullanarak yaptırımların geri gelebileceği tehdidinde bulunmuştu.
Senato’daki Cumhuriyetçiler’in lideri Mitch McConnell, ABD’nin Myanmar ordusuna ilave yaptırım uygulamasını umduğunu söyledi. McConnell, “Myanmar’daki önemli askeri yetkililere yönelik halihazırda uygulanan yaptırımlar var. Kongre, Beyaz Saray’a Myanmar ordusuna yönelik daha fazla yaptırımın hızla uygulanması için gereken yetkiyi zaten verdi” ifadelerini kullandı.
“Milletvekilleri ev hapsine alındı”
Myanmar’da çok sayıda milletvekili darbenin ardından askeri liderler tarafından ev hapsine alındıklarını söylüyor.
Associated Press haber ajansına konuşan bir kaynak, yaklaşık 400 milletvekilinin Naypytaw’daki bir yerleşkede silahlı muhafızlar tarafından izlendiklerini belirtti.
Kasım ayındaki seçimleri kazanan Aung San Suu Kyi’nin nerede tutulduğu ise açıklanmıyor. Suu Kyi’nin Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisi’nden üst düzey bir yetkili Nobel ödüllü siyasetçinin sağlık durumunun iyi olduğunu öğrendiklerini belirtti.
Myanmar’ın en büyük kenti Yangon’da darbenin protesto edildiği haberleri geliyor. Yangon’da insanların tencere ve tavalarla ve araçlarının kornalarını çalarak protesto ettikleri belirtiliyor.
Biden yönetiminin yaptırım seçenekleri
Myanmar’da ordunun yönetime el koymasının ardından ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin ilk büyük uluslararası kriziyle karşı karşıya. Biden yönetimi yeni yaptırımlar uygulayabilir, Myanmar’a yardımı kesebilir, demokrasiye dönülmesi için generalleri ve şirketleri hedef alabilir.
Yeni yönetimin Myanmar’daki darbeye nasıl karşılık vereceği Biden’ın insan haklarını yeniden ABD’nin dış politikasının merkezine yerleştirme ve müttefiklerle daha yakın çalışma vaatlerinin ilk sınavı olacak.
Trump yönetimi 2017 yılında 700 binden fazla ArakanlıMüslüman’ın yerlerinden edilip komşu ülke Bangladeş’e göçe zorlanmasının ardından yaptırım uygulamıştı.
Biden imzalayacağı yeni bir kararname ile Myanmar’a yeni yaptırımlar getirebilir.
ABD Maliye Bakanlığı’na yaptırımları konusunda danışmanlık yapan eski üst düzey danışman Peter Kucik, Biden’ın Uluslararası Ekonomik Yetkiler Yasası kapsamında geniş yetkiye sahip olduğunu belirtiyor.
Bazı eski yetkililer ve uzmanlar ABD’nin Myanmar’da yönetime el koyan generaller üzerindeki etkisinin kısıtlı olacağı görüşünde. Myanmar’a daha önce uygulanan yaptırımların etkisi de tartışılıyor.
Bazı uzmanlar yaptırımlardan askeri liderlerden çok Myanmar halkının etkilendiğini belirtiyor.
Myanmar’da üst düzey generallerin çoğu halihazırda Küresel Magnitsky İnsan Hakları Hesap Verebilirlik Yasası Kapsamında yaptırım listesinde.
Eski Başkan Barack Obama döneminde Doğu Asya’dan sorumlu en üst düzey diplomat olarak görev yapan Daniel Russel, “Burma ordusuna daha fazla yaptırım getirmek sorunu çözmeyecektir. Krizin çözümü ve reformla demokratik yönetime yeniden dönüşün sağlanması için, hem ikili hem de ortaklarla yürütülecek yetkin bir diplomasiye ihtiyaç var” değerlendirmesinde bulundu.
