Fransa, Paris'te 13 Kasım 2015'te 6 ayrı noktada gerçekleşen ve 130 kişinin yaşamını yitirdiği, 680 kişinin ise yaralandığı Paris saldırılarının 2. yıldönümünü anıyor. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve eşi ile saldırıların gerçekleştiği tarihte Cumhurbaşkanı olan François Hollande, kurban yakınları ve küçük bir politikacı grubuyla 6 ayrı noktada düzenlenen 6 ayrı törenle, saldırının kurbanlarını andı. Törenlerin tümünde büyük bir sessizllik hakim olurken, en duygusal anlar 90 kişinin 20 dakika içinde yaşamını yitirdiği Bataclan konser salonunun önünde yaşandı. Kurban yakınları ve politikacılar gözyaşları içinde birbirine sarıldı.
Kurban yakınlarının talebi üzerine "konuşma yapılmadan" yalnızca saygı duruşunda bulunulan ve çelenk bırakılan törenler ilk bombanın patladığı Stade de France önünde başladı. Fransa-Almanya maçının yapıldığı gece gerçekleşen saldırıda ölen tek kurban 63 yaşındaki otobüs şoförü Manuel Dias'ın anısına saygı duruşunda bulunuldu. Törene, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve eşi Brigitte Macron, eski Cumhurbaşkanı François Hollande, Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, Meclis ve Senato Başkanları, kurban yakınları ve bir grup politikacı katıldı. Törenin ardından kameralara konuşan Manuel Dias'ın ailesi, devletin kurban yakınlarına sahip çıkmamasından ve ilgili bakanlığın iptal edilmesinden yakındı.
Stade de France'ın ardından eski ve yeni cumhurbaşkanı "Petit Cambodge" ve "Carillon" adlı Cafe'lerdeki törenlere katıldı. Törende, saldırılarda yaşamını yitirenlerin ismi tek tek okunarak saygı duruşunda bulunuldu. Ardından aralarında Türk kökenli Belçika vatandaşı Elif Doğan'ın da bulunduğu 5 kişinin yaşamını yitirdiği "A La Bonne Biere" adlı Bar'da kurban yakınlarıyla anma töreni düzenlendi. Burada da yalnızca kurbanların anısına saygı duruşunda bulunularak çelenk bırakıldı.
Daha sonra, saldırıya katılan 3 kardeşten Brahim Abdeselam'ın kendisini patlattığı ancak can kaybının olmadığı "Comptoire Voltaire" adlı Brasserie'ye geçildi. Buradaki saldırının tek kurbanı saldırgan olunca, isim okunmadan, yalnızca saygı duruşunda bulunuldu.
Bataclan'dan sonra en çok kurbanın verildiği mekan olan "Belle Equipe" Restoranı'nda düzenlenen törende de 21 kurbanın isimleri tek tek okunarak anıldı.
Bataclan kabusu
Saldırı mekanlarındaki son tören ise ağır kayıp verilen Bataclan Konser Salonu'nun önünde düzenlendi. Paris saldırılarının son ayağı olan Bataclan'da gece 21.30 sularında başlayan saldırı 20 dakika sürmüş, 3 saldırgan 20 dakika boyunca önüne çıkan herkesi otomatik silahlarla taramıştı. Amerikan Rock grubu Eagles of Death Metal'ı dinlemek için gelen bin 700 kişiden 90'ı yaşamını yitirmiş, 413 kişi de yaralanmıştı. Polisin saldırıya müdahele ettiği operasyon gece 24.00 sularında sona ererken, olay Fransa'nın en kanlı saldırısı olarak ülke tarihine geçti. Törende, yaşamını yitiren 90 kişinin isminin okunması 4 dakika sürdü.
Eagles of Death Metal'den sürpriz konser
Paris Belediyesi, anma törenleri çerçevesinde Belediye binasının duvarına "Paris hatırlıyor" ve "Paris tek vücut" yazan iki dev pankart astı. Anma törenleri saldırı alanlarının bulunduğu 11. Paris Belediyesi'nde yapılan törenle son buldu. Paris'in 11. Bölge Belediyesi önündeki törende, kurbanların anısına renkli balonlar uçuruldu. Bataclan'da saldırı gerçekleştiği anda konser veren Amerikan rock grubu "Eagles of Death Metal" da programda olmayan, sürpriz bir konser verdi. "Save as A Prayer" ve "Love You All The Time" adlı şarkılarını seslendirdikten sonra fransızca, "Je t'aime Paris" diye seslenen grubun solisti Jesse Hughes, kurban yakınlarına beyaz gül dağıttı.
Fransa tarihinin en kanlı saldırısı
Suriye'nin Rakka kentinden yönetildiği belirlenen ve Stade de France'da başlayan Paris saldırılarında Stade de France'a girmeye çalışırken, güvenlik görevlileri tarafından geri çevirilen 3 terörist kendilerini Stad girişinde patlatmışlardı. Ardından Paris'in merkezindeki Bataclan Konser Salonu ve aynı bölgedeki 5 ayrı barda bombalar birbiri ardına patlamıştı. Saldırılarda kendini patlatan 9 terörist ölürken, saldırıları Avrupa'da planladığı öne sürülen Abdelhamid Abaoud da 4 gün sonra Saint Denis banliyösünde bir binaya düzenlenen polis operasyonunda ölü ele geçirilmişti. Saldırıda kendisini patlatmaktan vazgeçen ve bomba yüklü kemerini çöpe atarak Brüksel'e kaçan Salah Abdeslam ise Brüksel'in Molenbeek ve Scaarbek mahalllerinde düzenlenen operasyonla canlı olarak ele geçirildi.
Soruşturma sürüyor
Saldırıya ilişkin iki yıldır yürütülen soruşturmada emri veren en üst ismin Rakka'dan Belçika vatandaşı "Abu Ahmad" kod adlı Usama Atar adlı IŞİD mensubu olduğu belirlendi. Terörle Mücadele savcılığı, soruşturmanın 2019 yılı sonuna kadar süreceğini, 2020 yılında ise "Paris Saldırıları davasının" açılabileceğini tahmin ediyor.
Halen Paris yakınlarındaki Fleury Merogis Cezaevi'nde tutuklu bulunan tek saldırgan Salah Abdeslam "saldırıya ilişkin ifade vermiyor ve sessiz kalma hakkını" kullanıyor. Adalet Bakanı Nicole Belloubet, tek kişilik hücrede kalan ve psikolojik durumu giderek ağırlaşan Abdeslam'ın "intihar etme eğiliminde" olduğunu belirterek yaşayan tek sanığın mahkeme karşısına çıkarılabilmesini sağlamak için cezaevi koşullarını "hafif iyileştirdiklerini" belirtiyor. Soruşturma kapsamında saldırılarla ilgili olduğu belirlenen 6 kişi dahatutuklu halde, yargılanmayı bekliyor.
Fransa yaralarını hala saramadı
Saldırıları anmak için düzenlenen törenlere sessizlik ve kurban ailelerinin yüzündeki hüzün damgasını vuruken, birbiri ardına gerçekleşen Charlie Hebdo, Bataclan ve Nice saldırılarının ardından Fransa'nın yaralarını hala saramadığı ortaya çıktı. İki yıl öncesindeki ağır hüzünle yakınlarını anan kurban ailelerinin hayatları yavaş yavaş normale dönse de, saldırıların hala hafızalarda tüm canlılığıyla yaşadığı hissedildi. Paris kenti sakinleri ise hala, her an saldırı olabileceği korkusuyla yaşıyor.
Fransız devleti bugüne kadar Paris saldırılarda yaşamını yititrenlerin yakınlarına toplam 64 milyon Euro tazminat ödendi. Son üç yılda yaşanan cihatçı terör saldırılarında yaşamını yitirenlerin 758 yakınına, saldırılardan psikolojik olarak etkilenen bin 218 ve fiziksel olarak yaralanan 576 kişiye yardım yapıldı.
