Başkan Barack Obama, terör saldırıları düzenlenen Brüksel gibi yerlerde “yalnızca nükleer sorunların değil, aynı zamanda terör belasının da” acil çözüm gerektirdiğini söyledi.
Obama, iki dönem süren başkanlığının son nükleer güvenlik zirvesinin açılışını konuk 50 devlet ve hükümet başkanını davet ettiği Beyaz Saray’da yaptı. Zirve özellikle IŞİD’in kirli nükleer bomba kullanabileceği kaygılarının artmasını ve Kuzey Kore’nin nükleer silah programını geliştirmesini izliyor.
Başkan Obama’nın Beyaz Saray’daki akşam yemeği davetine katılan liderlerin bazıları, terör saldırılarından doğrudan etkilenen ülkelerden geliyor. Bunlar arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da bulunuyor.
ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de, yabancı muadillerine verdiği ayrı yemekte yaptığı açıklamada, nükleer güvenlik alanında ilerlemenin yavaşladığı dönemler olduğunu, bu alanda yapılması gereken devasa sorumluluklar bulunduğunu söyledi.
Kerry, “İleri yönde attığımız her adım, tehlikeden uzaklaştığımız bir adımdır” diye konuştu.
Obama dün aralarında Erdoğan’ında bulunduğu bir dizi liderle görüştü.
Güney Kore Cumhurbaşkanı Park Geun-hye ve Japonya Başbakanı Şinzo Abe’yle görüşen Obama bu liderlerle, Kuzey Kore’nin yarattığı nükleer tehdidi ve Şubat ayında yaptığı füze denemesini konuştu.
Pyongyang’ın nükleer programı, Obama’nın Çin Devlet Başkanı Xi Jingping’le yaptığı görüşmede de ele alındı. Xi, Kore yarımadasındaki nükleer sorunla diğer bölgesel ve küresel sorunlar konusunda iletişimi ve işbirliğini arttırmak istediklerini söyledi.
Washington, Pyongyang’ın müttefiki olan Pekin’i, Kuzey Kore’ye BM yaptırımları uygulamada kilit devlet olarak görüyor.
22 Mart’ta Brüksel’de düzenlenen terör saldırıları, nükleer materyalleri ve tesisleri teröristlerden koruma gereksinimini arttırdı.
Brüksel saldırılarıyla bağlantılı tutulan iki erkek kardeşin Belçika’ya ait bir nükleer tesisle ilgili de bilgi topladığı bildirildi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışman Yardımcısı Ben Rhodes, terör örgütlerinin nükleer ham maddelere erişme ve nükleer bir silah sahibi olma arzusuna sahip olduklarının farkında olduklarını açıkladı.
Dünya liderleri, bir süre önce Lahor’da Paskalya Pazarı’nda Hıristiyanlar’ı hedef alan ve 70 kişinin öldüğü bombalı saldırıların yaşandığı Pakistan’ın nükleer silahlarının ve tesislerinin güvenliğinden kaygı duyuyor.
2010 yılında yine Washington’da düzenlenen ilk nükleer güvenlik zirvesinin ilk dört yıllık hedefinde önemli ilerlemeler sağlandı. Ancak uzmanlar teröristlerin yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyum kaynaklarına ulaşmak isteyebileceğini söylüyor.
Uzmanlara göre güvenlik alanında yaşanan boşlukların birkaç nedeni var. Öncelikle nükleer materyalleri izleyecek uluslararası bir çerçeve anlaşması oluşturulmadı. Ayrıca bazı ülkeler ticari amaçla kullanılan nükleer materyaller konusunu gündeme getirmek istemiyor. Bazı ülkelerin orduları da kendi nükleer materyallerinin korunması konusundaki önerilere açık değil.
2016 Nükleer Güvenlik Zirvesi’nin başlangıcında Beyaz Saray, elindeki yüksek düzeyde zenginleştirilmiş uranyumun gizli verilerini kamuoyuna açıkladı. Amerika’nın zenginleştirilmiş uranyum envanterinin 1996 yılında 2013 yılına kadar geçen sürede 741 tondan 586 tona düşürüldüğü bildirildi.
