Merkezi Washington’daki Ortadoğu Enstitüsü’nde geçtiğimiz günlerde yapılan bir toplantıda Bilkent Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Özgür Özdamar Türk-Amerikan ilişkilerine de değindi ve iki ülkenin birbirlerinden vazgeçemeyeceğini belirtti. Uzman, bugünlerde iki ülkenin birkaç ay öncesine göre birçok sorunu aştığını söyledi, Türkiye’nin IŞİD’in finans kaynaklarını engellemek, daha sıkı sınır kontrolları sağlamak ve diğer konularda Amerika ile işbirliğine başladığına dikkat çekti.
Özgür Özdamar, “Türkiye’nin Dış İlişkileri: Bölgesel bir Gücün Statü Arayışı,” başlıklı sunumunda Türkiye’nin bölgesel rolüyle ilgili olarak yaptığı kapsamlı bir araştırmanın bulgularını sundu ve Türkiye’nin bölgedeki konumu ve Ortadoğu’nun sıcak gündemi ile ilgili sorularımızı yanıtladı.
TÜBİTAK’ın desteğiyle Türkiye’nin dış politikada oynadığı rollerle ilgili bir araştırma yürüten Özdamar, projesi için 3 ayrı grubun fikirlerine odaklanmış. Bunlar, ülkeyi yöneten liderler, dış politika elitleri ve halk. Özdamar, ülkeyi yönetenlerin dışında elitler olarak tanımladığı işadamlarıyla, akademisyenlerle, diplomatlarla mülakat yaparak ülkenin dış politikasıyla ilgili sorular sormuş. Özdamar ayrıca bir anket şirketinin yardımıyla Türkiye’nin dış politikası ile ilgili olarak halka sorular yöneltmiş.
Yeni Roller Bölünme Yaratıyor
Özdamar sunumunda Türkiye’nin son yıllarda farklı roller üstlendiğini, ancak son 5 sene içinde dünyada “mazlumların koruyucusu” ve “Ortadoğu’nun merkez ülkesi” rollerine soyunduğunu belirtti. Uzman araştırmasında, konuştuğu elitlerin ve halkın Türkiye’nin geleneksel duruşu olan “barışı savunan ülke” rolüne sıcak baktığını söyledi. Ancak “mazlumların koruyucusu” ve “Ortadoğu’nun merkez ülkesi” rolleri daha az desteğe sahip.
Araştırma ayrıca dünyanın genelinde de görüldüğü gibi, dış politikaların halkın önem sıralamasında çok da önde olmadığını ortaya koymuş. Ankette halkın önem verdiği konuların başında işsizlik geliyor.
Özgür Özdamar, halka hükümetin dış politikalarını destekleyip desteklemedikleri sorulduğunda anketi cevaplayanların yanıtlarının büyük ölçüde parti tercihlerine göre şekillendiğini belirtiyor. Yani AKP seçmeni büyük oranda hükümetin dış politikasını desteklerken, CHP, MHP ve HDP seçmeni hükümetin tercihlerine güçlü bir biçimde karşı çıkıyor.
‘ABD ve Türkiye’nin Birbirlerine İhtiyacı Var’
Özdamar sunum sonunda sorularımıza cevap verdi.
Geçen hafta Washington Post’un Türkiye’nin IŞİD politikası ile ilgili ilk sayfadan verdiği ve Amerika ile Türkiye’nin 60 yıllık NATO İttifakı’nın çöküşte mi olduğu ile ilgili haber konusundaki soruya Özdamar, iki ülkenin birbirlerinden vazgeçemeyeceğini belirterek cevap verdi. Uzman, bugünlerde iki ülkenin birkaç ay öncesine göre birçok sorunu aştığını söyledi ve Türkiye’nin IŞİD’in finans kaynaklarını engellemek, sınır kontrollarını sıkılaştırmak ve diğer konularda Amerika ile işbirliğine başladığına dikkat çekti.
Türkiye’nin bölgede son zamanlarda yalnızlaştığı yolundaki görüşleri hatırlattığımız Özdamar, hükümetin belli ilkelere dayanarak dış politika yürüttüğünü söylediğini belirtti ve bunun “değerli yalnızlığı tercih ederiz,” anlayışıyla ifade edildiğine dikkat çekti. Özdamar’a göre 2015’te genel seçim yapılacağı göz önünde bulundurulduğunda, Türkiye’nin büyük dış politika değişiklikleri yapmasını beklemek çok da gerçekçi değil.
