Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmek üzere Çarşamba günü Ankara'ya geldi. 12 yıl aradan sonra gerçekleşen bu ilk cumhurbaşkanlığı ziyareti, bölgesel güçler arasında uzun süredir donmuş olan ilişkilerin ısınması anlamı taşıyor.
İki lider Türkiye-Mısır Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısına başkanlık etti.
Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettal El Sisi Ankara'ya resmi ziyaretinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin birinci toplantısına başkanlık etti.
Toplantı sonunda yayınlanan bildiride “Maliye, çevre, şehircilik, sağlık, enerji, işletme, tarım, sivil havacılık, bilgi ve iletişim teknolojileri, yükseköğretim, çalışma ve istihdam, işbirliği ve kapasite geliştirme, demiryolu, rekabet politikası ve diplomasi akademileri arasında işbirliği alanlarında mutabakat zaptı imzalanmasının memnuniyetle karşılandığı” kaydedildi.
“İki ülke arasındaki ikili ilişkilerin her alanda daha da ilerletilmesi için çalışmalara başlamasının” talep edildiği kaydedilen bildiride, ikili ticaret hacminin 15 milyar dolara çıkarılmasının, doğrudan yabancı yatırımın (DYY) desteklenmesinin, sanayi ve altyapı alanlarındaki işbirliklerinin güçlendirilmesinin istendiği belirtildi.
Yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği başta olmak üzere enerji alanında yakın işbirliğine, ortak projelere ve yatırımlara vurgu yapan bildiri; iklim değişikliği ile mücadele, biyolojik çeşitlilik kaybının tersine çevrilmesi, çölleşmenin önlenmesi, arazi tahribatıyla mücadele gibi alanlarda da işbirliği öngörüyor.
Bildiride, Türkiye ve Mısır arasında sivil havacılık ve ulaşımda da işbirliğinin güçlendirilmesinin desteklendiği kaydediliyor. Buna göre “havayolu operasyonları için prosedürleri kolaylaştırma, uçuş sayısını arttırma, havayolu şirketlerinin çalışmalarını kolaylaştırma ve yeni güzergâhlarda uçuşlar başlatma” iki ülke tarafından da teşvik edilecek.
İki ülke arasındaki kültürel ve tarihi bağların vurgulandığı bildirgeye göre turizm, kültür, eğitim, gençlik ve spor alanlarında işbirliğinin güçlendirilmesi kabul edildi. Medya, iletişim ve dezenformasyonla mücadele; teknik ve mesleki eğitim; sağlık ve tıp bilimleri; denizcilik, hava ve karayolu taşımacılığı da işbirliği yapılması öngörülen diğer alanlar olarak öne çıktı.
Terör, yasadışı göçmen kaçakçılığı, insan ve uyuşturucu ticaretiyle mücadelede de ikili işbirliğinin desteklendiği kaydedildi.
Birleşmiş Milletler ve İslam İşbirliği Teşkilatı gibi uluslararası ve bölgesel örgütlerde yakın işbirliğini sürdürmenin kabul edildiği kaydedilirken Türkiye ile Arap Devletleri Ligi arasında diyalog ve işbirliğinin ilerletilmesinin de teşvik edileceği belirtildi.
Bildiride, Türkiye ve Mısır'ın egemen bir Filistin devleti kurulmasına verdikleri destekle ilgili madde de yer aldı. Buna göre Filistin topraklarındaki İsrail işgalinin sona erdirilmesi çağrısı yapıldı ve iki ülkenin “Filistin halkının 4 Haziran 1967 sınırlarına dayalı, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız, egemen ve toprak bütünlüğü olan bir devlet kurma konusundaki meşru hakkına ve tüm Filistinli mültecilerin geri dönüş hakkının korunmasına yönelik sarsılmaz destek verdiği” belirtildi.
Türkiye ve Mısır'ın “Suriye'deki ihtilafa kalıcı ve kapsamlı bir çözüm bulunması yönünde ortak taahhütte bulunduğu” kaydedilen bildirgede Suriye'nin egemenliğinin, toprak bütünlüğünün, Suriye halkına yönelik insani yardım ve erken kalkınma projelerinin önemi de vurgulandı.
Irak'ın egemenliğini, istikrarını ve Irak'taki kalkınma ve yeniden yapılanmaya çabalarına destek verildiği belirtilen bildiride; Libya'nın güvenliği, istikrarı, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması için gereken siyasi sürecin desteklendiği de kaydedildi.
Erdoğan: “İki ülke ilişkilerinde yeni bir dönüm noktası”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Mısır Cumhurbaşkanı El Sisi ile yaptığı görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Türkiye'nin Mısır ile doğalgaz ve nükleer enerji alanlarındaki ilişkilerini derinleştirmek istediğini söyledi. Erdoğan, Türkiye ve Mısır'ın önümüzdeki beş yıl içinde yıllık ticareti 5 milyar dolardan 15 milyar dolara çıkarmak istediğini yineledi.
Kahire'ye yaptığı ziyaretin iki ülke ilişkilerinde yeni bir dönüm noktası olduğunu belirten Erdoğan, “O günden bugüne diyaloğumuzu ve işbirliğimizi en üst seviyede tuttuk” dedi. İki ülkenin ticaret, savunma, sağlık, enerji ve çevre dahil her alanda ilişkileri geliştirme iradelerini teyit ettiklerini kaydeden Erdoğan, “İstişarelerimizde Doğu Akdeniz, Suriye, Libya, Sudan ve Afrika Boynuzu olmak üzere bölgesel konuları da ele aldık” şeklinde konuştu.
Mısır ve Türkiye'nin bölgesel barış ve istikrara olan katkılarının “hayati önem” taşıdığını dile getiren Erdoğan, iki ülkenin de “Filistin meselesinde ortak duruşa sahip olduklarını belirtti. Erdoğan, “11 aydır devam eden soykırımın sona ermesi, kalıcı ateşkesin tesisi, insani yardımların engelsiz akışı önceliğimiz olmaya devam ediyor” dedi.
Gazze'ye yapılan yardımların yüzde 32'sinin Türkiye'den gönderildiğini söyleyen Erdoğan, Türk Kızılayı ve AFAD ile işbirliği yapan Mısır makamlarına teşekkür etti.
El Sisi de Mısır ve Türkiye'nin Gazze'de ateşkes sağlanması ve Batı Şeria'da şiddete son verilmesi için ortak çağrıda bulunduğunu söyleyerek Gazze ve Filistinliler için daha çok çalışmak gerektiğinin altını çizdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Libya'daki krizi de ele aldıklarını kaydeden El Sisi, Somali'nin bütünlüğünün korunması gerektiği konusunda Erdoğan ile fikir birliği içinde olduklarını belirtti.
Erdoğan Şubat ayında Kahire'ye giderek 2012'den bu yana Mısır'a ilk ziyaretini gerçekleştirmiş ve 10 yıl boyunca gerilen ilişkileri yeniden inşa etme yolunda önemli bir adım atmıştı.
Ankara ve Kahire arasındaki ilişkiler 2013 yılında Mısır'ın o dönemki ordu komutanı Sisi'nin, bir yıl önce Mısır'ın demokratik yollarla seçilmiş ilk cumhurbaşkanı olan Türkiye'nin müttefiki Müslüman Kardeşler lideri Muhammed Mursi'nin devrilmesine öncülük etmesinin ardından çökmüştü. Mursi 2012 yılında cumhurbaşkanı olarak Türkiye'yi ziyaret etmişti.
İletişim Başkanlığı’ndan Salı günü yapılan açıklamada iki ülke arasındaki ilişkilerin ele alınacağı kaydedilmiş ve “Türkiye-Mısır ilişkileri tüm veçheleriyle gözden geçirilecek, ikili işbirliğinin daha da geliştirilmesine yönelik önümüzdeki dönemde atılabilecek müşterek adımlar ele alınacaktır” denilmişti.
Türkiye-Mısır Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin ilk toplantısı hakkında dün İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, “Ziyaret kapsamında, Sayın Cumhurbaşkanımızın 14 Şubat 2024 tarihinde Kahire’ye gerçekleştirdiği ziyarette imzalanan Ortak Bildiri uyarınca yeniden yapılandırılan Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi’nin ilk toplantısı, iki ülke Cumhurbaşkanlarının riyasetlerinde icra edilecektir” ifadeleri yer almıştı.
İletişim Başkanlığı açıklamasında ayrıca “Görüşmelerde ikili münasebetlerin yanı sıra, Gazze ve işgal edilmiş Filistin topraklarında yaşanan İsrail saldırıları başta olmak üzere, güncel bölgesel ve küresel meseleler hakkında fikir teatisinde bulunulacaktır” denilmişti.
Sisi de Facebook hesabından yaptığı açıklamada, Türkiye'ye yaptığı ziyaretin ve Erdoğan'ın Şubat ayında Kahire'ye gerçekleştirdiği ziyaretin “Mısır ve Türkiye arasında yeni bir dostluk ve işbirliği dönemi başlatma yönündeki ortak iradeyi yansıttığını” ifade etti.
Erdoğan Sisi'yi Esenboğa Havalimanı’nda karşıladıktan sonra iki cumhurbaşkanı, Erdoğan'ın konvoyuyla karşılama töreni için cumhurbaşkanlığı sarayına gitti.
Mısır medyasının bildirdiğine göre El Sisi’ye Türkiye ziyaretinde yetkililer ve işadamlarından oluşan büyük bir heyet eşlik ediyor.
İki ülke arasındaki bağlar 2020 yılında Ankara'nın Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan ve Mısır'ın da aralarında bulunduğu bölgesel rakipleriyle gerginliği azaltmak için diplomatik girişimde bulunmasıyla yumuşamaya başlamıştı.
Mısır Dışişleri Bakanı Semih Şükrü 2023 yılında Türkiye ve Suriye'nin güney bölgelerini etkileyen depremin ardından ülkeyle dayanışma göstermek için Türkiye'ye gelmişti.
Türkiye ve Mısır geçen yıl karşılıklı olarak büyükelçilerini yeniden atadı. Ankara Kahire'ye silahlı insansız hava araçları sağlayacağını kaydetti. Erdoğan Kahire'de yaptığı açıklamada iki ülkenin kısa vadede yıllık ticareti 5 milyar dolardan 15 milyar dolara çıkarmak istediğini söyledi.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi'nin ziyareti sırasında iki ülkenin enerji, savunma, turizm, sağlık, kültür ve eğitim alanlarında işbirliği yapmak üzere yaklaşık 20 anlaşma imzalayacağı; yenilenebilir enerji ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) konularında da işbirliğinin derinleştirilmesinin planlandığı belirtildi.
Hamas militanlarına karşı yürüttüğü savaşta Gazze’yi tahrip eden İsrail'i kınayan Türkiye, Filistinliler için Mısır'a binlerce ton yardım gönderdi, Kahire'nin insani yardım çabalarını ve Gazze ateşkes görüşmelerindeki müzakereci rolünü övdü.
Forum