24 Nisan’ı Anma Platformu’nun 24 Nisan 1915’te yaşanan acıları ve hayatını kaybedenleri anmak için Kadıköy’de düzenlemek istediği etkinliğe İstanbul Valiliği izin vermedi.
Platform, anma etkinliğini Çarşamba günü saat 19.00’da Kadıköy Süreyya Operası önünde yapmak için başvuruda bulunmuştu. Valilik önceki iki yılda olduğu gibi bu yıl da 24 Nisan anmasına izin verilmeyeceğini açıkladı.
Önceki yıllarda Taksim, Tünel ve Şişhane'de 24 Nisan 1915'in yıldönümünde anma etkinlikleri düzenleyen platform, yasak kararı üzerine yaptığı açıklamada, “2010 yılından 2019 yılına kadar İstanbul ve Türkiye'nin çeşitli kentlerinde düzenlediğimiz, 1915 Ermeni soykırımında hayatını kaybedenleri anma etkinliğimiz 2020 yılından beri yasaklanıyor. Pandemi döneminde sokakta anma etkinliği gerçekleştirmememizi fırsat bilen İstanbul Valiliği, son üç yıldır anma programımızı engelliyor” dedi.
“Yıllardır düzenlenen anma etkinliği sadece bir basın açıklaması olarak değil, yaklaşık bir saat boyunca süren sessiz bir ‘yitirdiklerimize saygı eylemi’ olarak planlanıyor” denilen açıklamada, “Bizler, hiçbir gerekçe gösterilmeden anma etkinliğimizin yasaklanmasını, antidemokratik bir adımda ısrar edilmesi olarak görüyoruz” ifadeleri yer aldı.
“1915'le yüzleşme konusunda yapılacak bir etkinliğin ‘uygun görülmemesi’, demokratikleşmeme konusundaki ısrarın, ırkçılara verilen tavizin bir göstergesidir” ifadelerini kullanan Platform, engelin kaldırılması çağrısı yaptı.
Erdoğan “gayr-ı insani sonuçlar doğuran hadise” demişti
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tam 10 yıl önce 23 Nisan 2014’te dönemin başbakanı iken 1915’te hayatını kaybedenler için ilk taziye mesajını yayınlamıştı. Erdoğan bu tarihte ayrıca 1915 olaylarını “gayr-ı insani sonuçlar doğuran hadise” olarak nitelemişti.
Türkiye’de sivil toplum kuruluşları ise Ermeni toplumuna dönük tehcir ve soykırım yaşandığını belirterek anmalarına devam ediyor ve yüzleşme çağrısı yapıyor.
İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Irkçılık ve Ayrımcılığa Karşı Komisyon da her yıl olduğu gibi bu yıl da 24 Nisan Çarşamba günü İHD’de saat 13.00’te “Tanı, Af Dile, Tazmin et” başlıklı bir basın açıklaması yapacak.
Türkiye Ermenileri Patrikliği tehcir sırasında ölen ve aziz ilan edilenler için bir anma ayini düzenleyecek. Ayin 24 Nisan Çarşamba günü Kuzguncuk Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi'nde olacak ve ayine Türkiye Ermenileri Patriği Sahak Maşalyan başkanlık edecek.
Dünya genelinde anma etkinlikleri
24 Nisan anmaları sadece Türkiye’de yapılmıyor.
Avrupa Türkiyeli İşçiler Konfederasyonu (ATİK), 21 Nisan Pazar günü Berlin’de bir anma etkinliği düzenledi. Berlin’de ayrıca 24 Nisan’da Maxim Gorki Tiyatrosu’nda film gösterimi ve söyleşiler yapılacak.
1915 olaylarında hayatını kaybedenler ayrıca Leipzigli Ermeniler İnisiyatifi’nin organize ettiği etkinlikte Leipzig’deki Aziz Nikola Kilisesi’nde düzenlenecek ayinle anılacak.
ABD’nin California eyaletine bağlı Pasadena kentindeki Ermeni toplumu da, 21 Nisan’da 1915 olaylarının 109. yıldönümü dolayısıyla anma düzenleyecek.
Ankara’nın “1915 Olayları” olarak tanımladığı Osmanlı İmparatorluğu’undaki yüzbinlerce Ermeni’nin zorunlu göçe tabi tutulmasını bugüne kadar yaklaşık 30 ülke resmen “soykırım” olarak tanıdı.
ABD'de de Kongre’nin hem Temsilciler Meclisi hem de Senato kanadı 2019 yılında, 1915 olaylarını soykırım olarak kabul eden karar tasarılarını kabul etmişti. Başkan Joe Biden da başkanlık dönemindeki ilk 24 Nisan açıklamasında, 2021’de, 1915 olaylarıni ilk kez “soykırım” olarak nitelemiş, sonraki yıllarda da aynı nitelemeyi devam ettirmişti.
Forum