Türkiye’de 12 Eylül 1980 darbesiyle CHP’nin kapatılması üzerine sosyal demokrat çizgide kurulduktan sonra 1990’lı yıllarda hükümet ortağı olan Sosyaldemokrat Halkçı Parti’nin (SHP) yeniden kurulduğu iddiası tartışma yarattı.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın listesinde 28 Haziran tarihinde kurulduğu yazan SHP’yle ilgili İçişleri Bakanlığı’na gerekli kuruluş dilekçesi verilerek yasal siyasi parti kurulması işlemlerinin tamamlandığı öne sürüldü. Yargıtay’ın Temmuz ayı başında güncellediği siyasi partiler listesinde, SHP kısaltmasıyla Sosyal Demokrat Halkçı Parti’nin kurulduğu bilgisi, Ankara’da merkez sol siyaseti hareketlendirdi.
Hafta başında CHP Merkez Yürütme Kurulu (MYK), Özgür Özel’in başkanlığında SHP’nin kuruluşuyla ilgili değerlendirmede bulundu. CHP yönetimi, SHP’nin yeniden kurulmasıyla ilgili hukuken inceleme yapılmasına karar verdi. Bu kapsamda CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftçi, geçmişte CHP’yle SHP arasında birleşme kararı alınması nedeniyle hukuken SHP adı ve logosuna dair yeni partiyle ilgili hukuki incelemeyi yürütecek.
Askeri darbe dönemi kaynaklı siyasi yasaklar kalktıktan sonra 9 Eylül 1992’de CHP’nin yeniden kurulmasıyla birlikte merkez solda birleşme gündeme gelmişti. Mart 1994’teki yerel seçimlerde oylarda bölünme tablosu ortaya çıkınca CHP ile SHP, Şubat 1995’te düzenlenen kurultayda birleşerek, SHP’nin feshedilmesi kararını almıştı. Son gelişmeler sonrası, “SHP’nin hukuki kimliğiyle ilgili aslında CHP’nin hak sahibi olduğu” ile “SHP adıyla yeni parti kurulmasında hukuki engel olmadığı” yönünde iki farklı görüş var.
CHP yönetiminde, “tabanda muhalefet hareket oluşumu mu, yoksa CHP’yi yıpratma amaçlı merkez sol siyasete yönelik iktidar destekli bir girişim mi” sorusu gündemde.
Karayalçın: “Bir hazırlık yapıldığını düşünüyorum, siyasi ahlak yönünden değerlendirilmeli”
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan SHP’nin son genel başkanı Murat Karayalçın ise, hafta başında Ankara gündemine yansıyan “SHP kuruldu” iddiasıyla birlikte geçmişte CHP, SHP ile DSP kadrolarında görev almış isimlerle temas kurduğunu ancak içlerinde böyle bir oluşumda yer alan isim olmadığını açıkladı.
Anadolu Ajansı (AA) aracılığıyla kamuoyuna yansıyan SHP Kurucular Kurulu listesindeki isimler arasında SHP döneminde teşkilatta görev alan herhangi bir isim göremediğini belirten Karayalçın, SHP adı kullanılarak yeni bir parti kurulmasıyla siyaseten bir hazırlık yapıldığı görüşünde.
SHP’yle CHP’nin birleşmesinden bugüne CHP üyesi olan deneyimli siyasetçi Karayalçın, “Çok özel bir çalışma yapıldığını, isimlerin çok titizlikle geçmişte herhangi bir siyasi etkinliğe katılmayan kişiler arasından seçildiğini düşünüyorum. Sosyaldemokrat Halkçı Parti adının alınmasını da ve neredeyse birebir bizim amblemimizin seçilmesini de bir hazırlık ifadesi olarak değerlendiriyorum” dedi.
Bu partiye yeni SHP denilmesine de karşı olduğunu vurgulayan Karayalçın, yeni parti logosunda alt kısımda 1993 tarihi yerine ay-yıldız kullanıldığını işaret ederek, neredeyse birebir aynı logoyla SHP yeniden kurulmuş imajı yaratıldığını da anlattı.
CHP’nin 1995 yılında SHP’yle birleştiğini dolayısıyla oradaki hukuki durumu tam birleşme olarak değerlendirmek gerektiğini belirten Karayalçın, ancak yine de CHP’nin hukuken SHP adıyla yeni parti kurulmasına karşı girişimde bulunamayabileceğini ve Yargıtay’ın da hali hazırda SHP’nin kuruluşunu kabul etmiş göründüğünü işaret etti.
Karayalçın, “Dolayısıyla hukuken bir izleme yapılamaz ama siyasi ahlak denen bir şey var. Konuyu siyasi ahlak açısından değerlendirmek gerekir diye düşünüyorum” diye ekledi.
Kurucular Kurulu’nda aile çoğunluğu iddiası: CHP’yle bağları tespit edilemedi
AA’nın paylaştığı SHP’nin Kurucular Kurulu listesi ise, “Çelik soyadlı kişiler gibi aile ve akrabalık bağıyla mı kurucular belirlendi?” gibi sorulara yol açtı. Kurucular Kurulu listesinde şu isimler söz konusu: "Abdullah Çapar, Ahmet Arslan, Akın Gülay, Aziz Kızılarslan, Berat Umut Hoşgör, Burak Çelik, Diler Korkmaz, Doğukan Akdeniz, Emirkan Akdeniz, Emre Can Dursun, Enes Çelik, Engin Akyıldırım, Erdal Kayhan, Erdem Kaya, Erhan Kardeş, Gürkan Çelik, Hasan Korkmaz, İsmail Berk Güldoğan, Jale Ak, Kadriye Çelik, Mervenur Çelik, Mithat Çelik, Mücahit Çetinkaya, Okan Kanpara, Onur Karataş, Osman Ali Cavcı, Sabriye İçkilli, Selahattin Kardeş, Şaban Ergül, Tamer Demircan, Yunus Diler, Zülfü Hamit Altın.”
SHP Kurucular Kurulu’ndaki isimlerle ilgili CHP’de yapılan ön incelemede ise, Altın soyadlıların çoğuyla CHP arasında üyelik bağı olmadığı tespit edildi.
Kuruculara ilişkin kimlik numarası gibi bilgiler olmadığı için sadece isim bilgisiyle yapılan ön incelemede, bazı isimlerin CHP üyeliğinin göründüğü ancak bunun isim benzerliği kaynaklı olup olmadığının bilinmediği aktarıldı. Örneğin; 2021 yılında CHP üyeliğini sonlandıran bir isim olduğu ancak Kasım 2023’teki kurultayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kaybettiği gerekçesiyle CHP’den ayrılık durumu olmadığı bilgisi paylaşıldı.
Bu arada SHP Genel Merkezi olarak Yargıtay’a iletilmiş Kızılay semtindeki adreste ise “sanal ofis kiralaması” yapıldığı öğrenildi. Amatör Kaptanlık Kursu tabelası olan büroda, herhangi bir şekilde siyasi parti yapılanması olmadığı ancak Yargıtay’a geçici adres olarak göstermek üzere “sanal ofis kiralaması” yapıldığı ifade edildi.
SHP Kurucular Kurulu imzasıyla yapılan duyuruda bugün yapılacağı yazılı basın açıklaması gerçekleşmedi.
CHP Genel Merkezi’nin resmi X hesabını (@herkesicinCHP) anımsatacak şekilde açılan @halkicinSHP hesabında da güncel açıklama olmadı. Yalnız bu hesapta eski SHP’nin 1993 tarihli logosu kullanılarak, Erdal İnönü’lü paylaşımlar yapılması dikkat çekti.
Tiyatrocu kurucu açıklamasıyla dikkat çekti, Kemal Kılıçdaroğlu yalanladı
SHP Kurucular Kurulu listesindeki isimlerden Zülfü Hamit Altın, CHP liderliğini Özgür Özel’in kazandığı kurultay sürecini işaret ederek, “Kılıçdaroğlu’na yapılan ihaneti hazmedemedim” ifadesiyle SHP’nin kurucusu olma gerekçesini açıkladı. Ancak 12Punto haber sitesine verdiği bu röportajında kendisine SHP kurucusu olma teklifini kimin, nasıl getirdiğini ise açıklamayan Altın, CHP’nin sadece seçmeni olduğunu kaydetti.
Tiyatro oyuncusu ve yönetmen Altın’ın açıklamasına karşılık CHP’nin eski lideri Kemal Kılıçdaroğlu ise, kendisiyle yeni SHP arasında bağ kurulmasına tepki gösterdi. KRT TV’nin SHP’yle ilgili sorusu üzerine Kılıçdaroğlu, “SHP’ye mi genel başkan olacakmışım? Böyle bir şeyler yazıldı çizildi. Bunların tamamı da hayal ürünü. Biz CHP’liyiz, CHP’nin genel başkanlığını yaptım. Başka bir parti arayışımız zaten olamaz” açıklamasını yaptı.
SHP’nin yeniden kuruluşuyla ilgili Özel liderliğindeki CHP yönetimince 31 Mart’taki yerel seçimlerde aday gösterilmeyen eski Bakırköy Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu’nun adı geçti. Ancak Kılıçdaroğlu’na yakınlığıyla tanınan Kerimoğlu da, X hesabındaki paylaşımıyla SHP’nin kuruluşunda hiçbir rolü olmadığını vurgulayarak, “Ben CHP'liyim, CHP üyesiyim ve partimin başarısı için çalışmaya devam ediyorum, edeceğim” dedi.
Bu arada VOA Türkçe, Kılıçdaroğlu’nun açıklamasıyla ilgili yeni SHP kurucusu Altın’a cep telefonundan ulaşmak istedi ancak Altın, telefonuna yanıt vermedi.
Forum